zumrut_

Kızılderililer Newyork'u kaça Sattı..?

Kanada, 1800'lü yıllarda kurulan ve 1990'lara dek varlığını devam ettiren kilise yatılı okullarında ölen ya da kaybolan 150 bin Kızılderili çocuğun başına neler geldiğini bulmak için yeni bir proje başlattı.
Başbakan Stephen Harper'ın 2008 Haziran ayında Federal Parlamentoda Ulusal Şef Phil Fontaine başkanlığındaki 11 Kızılderili liderinden yazılı ve sözlü özür dilemesinin ardından kurulan Kayıp Çocukları Arama Komisyonu, çalışmalarına başladı.

Komisyona ilk aşamada 60 milyon Kanada Doları (yaklaşık 90 milyon TL) bütçe tahsis edildi. Komisyonun başına da Trent Üniversitesi tarih profesörlerinden John Milloy getirildi.
Yapacakları işin zaman ve sabır isteyen, zahmetli bir iş olacağını söyleyen Milloy, "Kanada tarihinin acılarla dolu bir bölümünü aydınlatmaya çalışacağız. Bu çocuklara ait mezarlıkları ya da olabilecek bütün delilleri kayıt altına almayı ve ailelerine sağlıklı bilgi verebilmeyi hedefliyoruz" dedi.
Komisyonda göreve başlayan Susan Roy ise "İncelenmesi gereken, sadece Birleşik Kiliseye ait 20 bin kutu var.

Kayıtların çoğunda, hastalanan çocuk hastaneye sevk edilip okul listesinden çıkarılmış. Hastane kayıtlarında ise çocuklara ait bilgi yok. Bu, çözümü oldukça zor bulmaca gibi" dedi.
Kanada'da 1800'lü yılların başında 150 bini aşkın Kızılderili çocuk, zorla ailelerinden alınmış ve devletin kiliselerde kurduğu yatılı okullara yerleştirilerek asimilasyona tabi tutulmuştu. Ülke genelindeki 130 yatılı okuldan en sonuncusu 1996'da kapatılmış, 2008'de de Başbakan Harper Kızılderililerden özür dilemişti.

KIZILDERİLİLER NEWYORKU KAÇA SATTI



Bugün dünyanin en pahali arazisi sayılan New York'un ünlü Manhattan adası 1624 yılında Peter Munite adli bir tüccar tarafından kizilderililerden 24 dolar değerindeki incik boncuk karşılığında satın alınmış, Toplam 58 km2 olan Manhattan'a ilk olarak Hollandalı göçmenler yerleşmiş ve bölgeye New Amsterdam adı verilmiş tir.Bölgeye 1664 yilinda yerleşen İngilizler bölgeye New York adını vermiştir.



Kızılderili katliamı


Babıali Kültür yayıncılığı tarafından 2005 yılında basılan geçtiğimiz aylarda da 4 baskısı piyasaya sunulan “ Kızılderili Katliamı “ isimli Amerika kıtasında ki soykırımı örnekleriyle anlatan bir kitap var. Kitap, Bartolome de Las Casas tarafından kaleme alınmış. Bu kişi 1484 de Sevilla’da doğan ve 18 yaşında yeni dünyaya gitmek üzere yola çıkan , Küba adasının işgaline katılan ve ilk Kızılderili katliamına şahit olan olayları bizzat yaşayan bir tanıktır. Keşfedilen toprakların yerli halklarına Hıristiyanlığı öğretmek üzere Amerika'ya gitmiş bir dinadamı olan Las Casas, önceleri topraktan ve yerli kölelerden payına düşeni almaya tereddüt etmezken, tanık olduğu vahşet ve kıyımın boyutları karşısında vicdanıyla hesaplaşmış ve ömrünü Kızılderililer'in haklarını korumaya adamıştır. İspanyolların Güney Amerika'yı keşfi sırasında gördüklerini, duyduklarını İspanyol krallarına rapor etmeyi, durumu değiştirmek için mücadele vermeyi ve genel olarak tanık olduklarını kayda geçirmeyi bir vicdan borcu bilir . Bu kitap İspanyol sömürgecilerin gerçekleştirdiği yıkım ve katliamı gördükten sonra Amerika’da olanlar hakkında İspanya Prensi II. Philip'e hitaben 1542’de yazdığı, “ Yerlilerin Yok Edilişi Üzerine Kısa Bir Rapor “ adlı eseridir.
Las Casas, eserinde, Güney Amerika'nın farklı kumandanlar yönetiminde bölge bölge keşfedilişini ve bu ele geçirme sırasında yaşanılan 'insanların en karanlık rüyalarında bile gördüklerinin çok çok ötesine geçen' vahşeti, bin bir türlü işkenceyi, kıyımı tek tek anlatır. İşkence yapmaya bir kere başvuran, giderek canavarlaşır. Dur durak bilmez, hiçbir ölçü tanımaz hale gelir. Las Casas'ın anlattıklarında da bu açıkca görülmektedir. Mümkün olduğunca kısa sürede servet sahibi olmak isteyen İspanyollar, Las Casas'ın tanımıyla 'gübre muamelesi' yaptıkları yerliler karşısında, insanlıklarını giderek daha da fazla yitirir, birer 'zulüm aracına' dönüşürler. Önceleri kılıçtan geçirdikleri, karınlarını yararak kolayca ve bazen sebepsiz öldürdükleri yerlilere, giderek daha sistemli ve daha gelişmiş işkenceler uygulamaya başlarlar. Kazıklara geçirmek, ızgaralar üstünde alttan verdikleri ateşlerle ağır ağır pişirerek öldürmek, vücutlarına kuru saman bağlayıp ateşe vermek, köpekbalıklarına atmak, çeşitli uzuvlarını kestikleri yerlileri ayaklarından darağaçlarına asarak sergilemek, etoburlaştırdıkları köpeklerin önünde yerlileri koşturarak adeta av sürmek, annelerinin kucaklarından kopardıkları bebekleri tek kılıç hamlesiyle ikiye ayırmak ve daha akıl almaz bir sürü işkence...
Hatta bir adamı tek bir darbede ikiye bölüp bölemeyeceklerine veya bir kişinin başını gövdesinden ayırıp ayıramayacaklarına ya da tek bir balta darbesi ile bağırsaklarını çıkarıp çıkaramayacaklarına dair bahislere bile girdiler. Las Casas’ın anlattıkları bununla da sınırlı değildir. Yaşanan ve insanım diyebileceklerin tüylerini ürpertecek olaylar zincirini anlatmaya devam ediyor. Yerli liderleri ve eşrafı ise yere çakılı iki yaba üzerine oturtulmuş dal parçalarından oluşan bir tür demirden düz ızgaraya bağlayıp kısık ateşte kızartıyorlardı. Yerli liderler yavaş yavaş ölürlerken acı ve çaresizlik içinde inliyorlardı. Bir keresinde bu şekilde dört veya beş lideri kızarttıklarına şahit oldum. Zavallıcıkların inlemeleri İspanyol komutanın uykusunu bölmüştü. Hemen esirlerin boğulması için talimat verdi. Ancak ortalama sıradan bir cellattan daha çok kana susamış olan infaz müfrezesinin başında ki adam onları boğarak özel eğlencesini yarıda kesmek istemiyordu. Bu yüzden gürültü yapmalarını engellemek için bizzat kendi elleriyle ağızlarına tahta tıpa yerleştirdi ve kendi canı istediği zaman ölmeleri için ateşi artırdı.
Bütün bu olanları ve başka olayları kendi gözlerimle gördüm. Yerlilerin bir kısmı bu merhametsiz ve insafsız katillerin pençesinden kurtulmak için tepelere ve dağlara kaçınca , insan türünün bu acımasız düşmanları , izlerini bulmak için av köpeklerini eğittiler. Bir yerliyi görür görmez saldırıp ısıran , parçalara ayırıp adeta bir avı yer gibi etlerini silip süpüren bu vahşi köpekler yerlilere çok zarar verdi , katliama ortak oldular.
Las Casas inanılması zor şeyler anlattığının, Güney Amerika'da yaşananlara tanık olmayan, sadece yazdıklarını okuyan bir insanın bu akıl almaz vahşete şüpheyle yaklaşabileceğinin fazlasıyla bilincindedir. O nedenle sık sık anlattıklarının doğruluğunu vurgular ve yaşanılan zulmü 'hiçbir tarihi kaydın hakkıyla anlatamayacağını', kendisinin yazdıklarının yaşanılanların küçük bir kısmı olduğunu belirtir.
Las Casas, İspanyollar geldikleri sırada o bölgelerde yaşayan yerli nüfus ve sistemli kıyımlardan sonra kalan nüfus konusunda da bilgiler verir. Her bir bölgede yaşayan milyonlarca yerlinin on, on beş yılda nasıl yüz, yüz elli yerliye düştüğünü, ayrıntılarıyla görürüz. Böylelikle koca bir kıtanın birkaç yüzyıl gibi kısa bir süreçte nasıl boşaltıldığını anlarız. Bugün Güney Amerika'nın büyük bir bölümünde yerlilere rastlamak mümkün değildir, buralarda yaşayanlar ya melez ya da İspanyol kökenlidir. Las Casas'ın anlattıkları yalnızca Güney Amerika'nın keşfini ve kısa bir zaman dilimini kapsar. Kuzey Amerika'da benzer bir süreçle, Portekizliler, Hollandalılar, İngilizler ve Fransızlar tarafından keşfedilecektir.
Las Casas'a göre yalnız kralın askerleri değil, aynı zamanda Hıristiyan dininin piskoposları da bu katliama ortak olmaktadır. Las Casas bir kısım Kızılderili yerlinin "Size inanarak Hıristiyan olduk, ancak sizin Tanrınız bize yağma ve vahşetten başka bir şey getirmedi, bu ne biçim iyiliksever Tanrıdır" dediğini belirtir.
Yerliler, parlak sarı bir taş olması ve kolay işlenebilmesinin ötesinde bir değeri olmayan altının, neden bu kadar değerli bir şey olduğunu bir türlü anlayamazlar. Kendilerinden altın isteyen İspanyollara ellerindeki altınları vermekte bir sakınca görmezler. Ama daha da fazla altın için öldürüleceklerdir. Yerliler itaatkârdır. Yiyeceklerini de gönülden paylaşırlar. Ama karşılarında bütün bir köyün kış için depoladığı yiyeceği bir haftada tüketen insanlar vardır. Yerliler ise, doğadan topladıklarını yaşayabilecekleri kadar yerler.Yeme, içme ve altın biriktirme konusunda duyulan 'hırs', onlara çok yabancıdır. Üstelik bu iki uygarlık arasında teknoloji farkı da derindir. Yerlilerin silahları hem saldırı hem de savunma konusunda dayanıksız ve etkisizdir. Las Casas yerli silahlarının "Avrupalı bir çocuğun oyuncaklarından daha tehlikesiz" olduğunu söyler. İspanyollar atları, kılıçları, mızrakları, topları ve ateşli silahlarıyla yerlileri kolayca ve toptan öldürebilmektedir.


-ŞEF SEATTLE'IN MEKTUBU-













































bizden toprak almak istediğini yazıyor.
































Yaylalarda






































Bartolomè de Las Casas tarafından