Ülke
Rehberi: fransa
Dünya ve Avrupa siyasetinde kilit oyuncular arasında yer alan Fransa, her iki dünya savaşı sırasında gerek mali, gerekse insani açıdan önemli yıkımlara uğradı.
FRANSA'NIN KÜNYESİ
Nüfus: 61 milyon 900 bin (BM, 2008)
Başkent: Paris
Yüzölçümü: 543.965 km2
En yaygın dil: Fransızca
En yaygın din: Hıristiyanlık
Ortalama ömür: Erkeklerde 77, kadınlarda 84 yıl (BM)
Para birimi: 1 Euro = 100 sent
Başlıca ihraç ürünleri: Makine ve ulaşım araçları, tarım ürünleri, şarap
Ortalama yıllık gelir: 38.500 $ (Dünya Bankası, 2007)
İnternet uzantısı: .fr
Uluslararası telefon kodu: +33
İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki yıllara ise Fransa'nın Afrika ile Asya'nın doğusundaki topraklarında süren anlaşmazlık ve çatışmalar hakim oldu.
Bunlardan en önemlisi ve şiddetlisi Cezayir'de başlatılan ve ülkenin bağımsızlığı ile sonuçlanan hareket oldu.
GENEL BİLGİLER
Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'nın enkazından sıyrılmaya çalıştığı dönemde kıtanın itici güçleri arasındaki Fransa, Avrupa Birliği'nin de kurucularından birisi.
1990'larda Fransa - Almanya işbirliği Avrupa'nın ekonomik açıdan bütünleşmesinin anahtarı olarak görülüyordu.
2000'lere girilirken bu iki
ülke arasındaki ilişkiler, tarım teşvikleri ve Avrupa Birliği'nin siyasi geleceği konularında yaşanan anlaşmazlıklar dolayısıyla bir süreliğine gerildi.
2003'ün başlarında ise İkinci Dünya Savaşı sonrasında imzaladıkları dostluk anlaşmasının 40. yıldönümünde, iki ülke yeniden aralarındaki bağa atfettikleri önemin altını çizdiler.
Bu bağ, Irak'a karşı düzenlenen askeri harekat aleyhinde Rusya ile birlikte oluşturdukları muhalefet cephesinin etkisiyle daha da güçlendi.
Fransız seçmenlerin Mayıs 2005'te Avrupa Birliği'nin ilk anayasasını reddi ise kıtada bir şok etkisi yarattı. Bu karar ülkede de hükümet değişikliğine yol açtı.
Fransa, merkezi yönetim yapısına verilen önemle anılır. Ancak 2003 Mart ayında, parlamento hükümetin de desteklediği anayasa değişikliklerini onayladı.
Böylece 26 bölgeye yayılan 100 vilayetteki yönetimlere, oldukça kapsamlı yetkiler devredildi.
Bu idari birimlerden Fransız Guyana'sı, Guadeloupe, Martinique ve Reunion, coğrafi olarak Fransa'dan oldukça uzak.
Başkent Paris, her yıl milyonlarca turisti ülkeye çekiyor
Anayasa değişikliklerinin getirdiği bir yenilik de, mahalli konularda alınacak kararlar konusunda halkın daha fazla söz sahibi olmasını sağlamak üzere yerel referandumlar yapılması imkanıydı.
2002 genel seçimlerinde kaydedilen düşük katılım oranları ardından bu değişikliklerin, Fransız halkının siyaset karşısında duyduğu bıkkınlığı gidermeye yönelik olduğu düşünülüyor.
Fransa'nın sömürgeci geçmişi, çok kültürlü bir toplum yapısına sahip olmasının temel nedenlerinden birisi.
Arap ve Afrika kökenli beş milyondan fazla kişinin yaşadığı Fransa, Avrupa'nın en büyük Müslüman nüfusuna sahip.
Fransa, 17. yüzyılda Descartes ve Pascal, 18. yüzyılda Rousseau ve Voltaire, 19. yüzyılda Baudelaire ve Flaubert 20. yüzyılda da Sartre ve Camus gibi kıtanın en etkili yazar ve düşünürlerini yetiştirdi.
Renoir, Monet, Cezanne, Gaugin, Matisse ve Braque son iki yüzyıl içinde Fransa'nın sanat dünyasına diğer armağanları.
Mutfağı dünyaca ünlü olan Fransa, üretilen 250 kadar peynir çeşidini dünyaya ihraç ediyor ayrıca dünyanın en ünlü şarapları da ülkede üretiliyor.
LİDERLER
Cumhurbaşkanı: Nicolas Sarkozy
İktidardaki muhafazakar eğilimli Halk Hareketi Birliği UMP'den Nicolas Sarkozy, 2007 Mayıs'ında düzenlenen cumhurbaşkanlığı seçimini, ikinci turun sonunda kazandı.
Sarkozy Fransa'yı 'canlandırmak' için kapsamlı reformlar planlıyor
Oyların yüzde 53'ünü alan Sarkozy, en yakın rakibi Sosyalist Segolene Royal'in altı puan önünde yer aldı.
Böylece muhafazakarlar, Chirac'ın 1995'te cumhurbaşkanlığına seçilmesi ile bu makamda elde ettikleri denetimi sürdürdü.
Bu göreve gelene dek İçişleri Bakanı olan Nicolas Sarkozy, göçmenlik konusunda sert siyasetler savunması ile sivrilmişti.
Sarkozy, Cumhurbaşkanlığı görevini sürdüreceği beş yıl süresince piyasa ekonomisini pekiştirmeye yönelik reformlar yapmayı, böylece ekonomiyi canlandırmayı ve yüksek işsizlik oranlarına çare sunmayı hedefliyor.
Bu kapsamda vergi kesintileri ve güçlü sendikaların dizginlenmesi de düşünülüyor.
Bu değişimlerin ilk adımı olarak, 2007 Eylül'ünde hazırlanan bütçede, işverenlere çalışanların fazla mesai yapmasına izin verme ve yüksek gelirlilere vergi indirimleri gibi teşvik unsurları getirildi.
Ancak bu gibi öneriler şiddetli muhalefetle karşılanıyor. Önceki hükümetin işverenlere, çalışanları hem işe alırken hem de çıkarırken daha fazla esneklik sağlayan bir dizi düzenleme sert protestolarla yol açmıştı.
Düzenlemelerin amacı genç, yeni mezun kesime daha fazla iş imkanı sağlamak olarak ifade edilirken, muhalifleri, bunun iş güvencesinin ortadan kaldırılması anlamına geleceğini savunuyorlardı.
Sarkozy, dış politika alanında Fransa'nın AB içinde oynayacağı rolü başlıca öncelik alanı olarak ifade ediyor.
2005 yılında Fransız seçmenlerin reddettiği Avrupa Anayasası metni yerine 'sadeleştirilmiş' bir 'mini anlaşma' yapılması isteği, AB Lizbon Anlaşması'nın şekillenmesinde etkili oldu.
Sarkozy genişleme sürecine ve Türkiye'nin üyeliğine şüpheyle bakan bir siyasetçi.
AB'nin 'hazmetme kapasitesi'nin iyice tartışılmasını isteyen Sarkozy, Türkiye'ye tam üyelik yerine imtiyazlı ortaklık tanınmasından yana. Hatta Türkiye'nin Kuzey Afrika ülkelerini de içini alacak şekilde oluşturulacak bir 'Akdeniz Ortaklığı' içinde lider rol alabileceğini belirtiyor.
Bazı gözlemciler, siyasetlerini Amerikan yanlısı olarak ifade ediyor. Sarkozy'ye göre ABD ile daha yakın ilişkiler kurulması bunun ilişkileri telkin-itaat zeminine taşıması anlamına gelmiyor.
Sarkozy göçmenlik konusunda daha sıkı önlemler alınması tavrını da sürdürüyor. 2007 Eylül'ünde Ulusal Meclis'in geçirdiği bir yasayla, göçmenlerin ailelerinin ülkeye giriş koşulları sıkılaştırıldı.
Aslında Sarkozy'nin ailesi de göçmen kökenli. Babası Macar göçmeni olan Sarkozy'nin Fransız annesinin kökleri ise Selanik'ten Yahudi bir Yunan aileye uzanıyor.
Seçildiğinde 52 yaşında olan Sarkozy, aslında hukuk alanında eğitim almış bir avukat. 2008 başında üçüncü kez evlenen Sarkozy'nin, daha önceki iki evliliğinden üç çocuğu var.
Fransa'da beş yıllık dönemler için seçilen cumhurbaşkanlarının elinde önemli icra yetkileri bulunuyor. Cumhurbaşkanı bir başbakan liderliğindeki bakanlar kurulu üyelerinin atamasını da bizzat yapıyor.
Sarkozy'nin belirlediği hükümetin akıbeti ise Haziran ayındaki genel seçim sonrası netleşecek.
Başbakan: François Fillon
Başbakan François Fillon cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası süresince Sarkozy ile yakın işbirliği içinde çalıştı.
Fillon, Chirac döneminde bakandı
Göreve başladığında cumhurbaşkanının reform programını uygula***** Fransa'yı 21. yüzyılda itibarlı bir yere oturtmak istediğini söyledi.
Jacques Chirac'ın cumhurbaşkanlığı sırasında bakanlık yapan Fillon, bu dönemde emeklilik sisteminde önemli değişikliklere imza atmıştı.
53 yaşındaki Fillon'un sosyal işler bakanı iken emeklilik sisteminde, bunu takiben eğtim bakanıyken okullarda yaptığı reformlar protestolarla karşılanmıştı.
UMP içindeki ılımlı isimlerden biri olarak görülen Fillon, sendikalarla müzakereler konusunda deneyimli bir isim kabul ediliyor.
Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı: Jean-Louis Borloo
Dışişleri Bakanı: Bernard Kouchner
İçişleri Bakanı: Michelle Allot-Marie
Maliye Bakanı: Christine Lagarde
Savunma Bakanı: Herve Morin
MEDYA
Fransa, basının özgürce faaliyet gösterdiği, 100'den fazla günlük gazetenin yayımlandığı bir ülke. Gazetelerin çoğu özel mülkiyette ve herhangi bir siyasi parti ile bağlantılı değil.
Devlet tarafından işletilen Radio France, ülke içindeki dinleyiciler dışında, denizaşırı Fransız topraklarını ve yurtdışını da hedefleyen yayınlar yapıyor.
Fransa'nın yurtdışına yayın yapan kurumları önemli ağırlık sahibi. Radio France International, dünyanın önde gelen yayın kuruluşları arasında.
Arapça yayın yapan birimi Radio Monte Carlo Moyen Orient de orta dalga ve FM bandında dinlenebiliyor ve Orta Doğu ülkelerinde geniş dinleyici kitlesine sahip.
Finansmanı Fransa dışında, Belçika, Kanada ve İsviçre tarafından da karşılanan, Fransızca yayın yapan uluslararası TV5 kanalı tüm dünyada izlenebiliyor.
Ayrıca 2006 sonunda yurtdışına uydudan yayın yapan Canal France International 24 adlı bir kanal kuruldu. Hem Fransızca hem de İngilizce olarak yayın yapan kanalın yöneticisi, amaçlarını 'Anglo Sakson dünyasından farklı bir bakış açısı sunmak' olarak ifade ediyor.
Fransa birinci kanalı TF1, 1987'de özelleştirildi. Kablolu ve uydu aracılığıyla yapılan yayınların yaygınlaşması, ticari kanalların da sayıca artmasını beraberinde getirdi.
Halihazırda rekabet halinde olan iki büyük dijital uydu yayını paketi işletmecisi var: CanalSatellite ve TPS.
Fransa'da yayın yapan televizyon kanalları, Kuzey Afrika ülkelerinde de ek bir ücret ödenmeden uydu alıcısı ile takip edilebiliyor.
Fransa'da ticari radyo istasyonları da uzun yıllardır faaliyet gösteriyor. Özellikle RTL ve Europe 1 hala geniş dinleyici kitlelerine sesleniyor.
Yayına yakın geçmişte başlayan çok sayıda FM istasyonundan bazıları da başarılı kurumlar olarak kendilerine yer edindi. Bunlara da müzik yayını yapan NRJ ve Nostalgie örnek gösterilebilir.
Basın
Le Monde
Liberation
Le Figaro
L'Express
Radyo - Televizyon
France 2
France 3
TF1
TV5
Canal Plus
Radio France
Radio France Internationale (RFI)
Haber Ajansı
Agence France Presse