ÜLKELER COĞRAFYASI

Cahit ERAYDIN

Anamur'da yetişen tropik meyveler ..



Avokado:
Özellikleri ve Tarihçesi

Avokado kabuğu yeşil, yenen kısımları beyaz, iri çekirdekli bir meyvedir. Avokado tam olgunluğa toplandıktan sonra erişir. Lezzetini anlamak için olgunlaşmasını beklemek gerekmektedir. Bunun için hemen tüketmek üzere satın alıyorsanız, yumuşak olanı seçmeniz gerekir. Seçerken aynı zamanda derisinin parlak ve kaygan olmasına, salladığınızda çekirdeğin sesinin gelmesine dikkat edin. Birkaç gün sonra tüketecekseniz, sert olanı tercih etmeniz daha iyi olacaktır.

Yetiştirildiği Yerler
Avokado yetiştiriciliğini sınırlayan en önemli iklim faktörü kış donlarıdır. Bahçe tesisinde don olayı görülen alanlarda ağaçların hava akımını sağlayacak şekilde ve güneye meyilli yerlere dikilmelidirler. Ayrıca avokadonun çiçeklenme ve meyve bağlama dönemindeki düşük sıcaklıklar ani sıcaklık değişimleri ve düşük hava nemi meyve tutumunu olumsuz etkiler. Sıcaklığın 30°C nin üzerine çıktığı ve nisbi nemin % 50'nin altına düştüğü Mayıs - Haziran aylarında önemli meyve dökümleri görülür. İleri dönemlerdeki ani sıcaklık değişimleri de meyve dökümüne sebep olmaktadır. Kuvvetli rüzgarlar gevrek yapılı ağacına ve meyveye zarar verir. Böyle yerlerde dikimden önce rüzgar kıran tesisleri yapılmalıdır. Avokado yetiştiriciliği için en iyi toprak derinlikçe zengin, drenajı iyi, taban suyu sorunu olmayan kumlu ve alüvyonal topraklardır. Toprak asitliği ise nötre yakın veya hafif asit karakterde olmalıdır. Anavatanı Mek***a dır. Ayrıca Guatemala ve Güney Amerika’ nın kuzey sahillerinde yetişir.

Nasıl ve Nerede Kullanılır?
1. Meyve uzunlamasına ortadan kesilir. Ortadaki iri çekirdek çıkarılır. Meyve ince ince cips gibi doğranır veya ezilir. Tuz, kırmızı veya karabiber ekilir. Limon sıkılır karıştırılır. Arzuya göre biraz taze yada kuru soğan kıyılarak ilave edilir, Maydanoz ve domates ilave edilebilir. Salata gibi yenir, yağ istemez.
2.Soyulmuş ve ezilmiş avokado sarımsaklı yoğurt ile karıştırılır. Limon ilave edilmez, böyle de yenilebilir.
3. Omlet yapılır. Peynir yerine avokado konur.
4. Mantar sote gibi sote yapılabilir.
5. Ezilmiş avokado bal ve ezilmiş cevizle karıştırılır. Bu takdirde tuz, limon, biber ilave edilmez.


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------











Çiku (Achras Sapota):

Anavatanı Batı Hindistan'dır. Bu meyvenin ağacı kendi haline bırakıldığı takdirde 20 m. yüksekliğe kadar büyüyebilir ise de kültür bitkiı olarak yetiştirildiği takdirde, budanma suretile boyu 3-6 m. arasında muhafaza edilir. Çiku ağacı düzenli taçlanan, çiçekleri beyaz ve kokusuzdur. Dalları karşılıklı oluşan, yaprakları aşağı doğru sarkık ve oval şekildedir. Meyvenin şekli hafif yassı bir şeftaliye benzer ve tulü ortalama 7,5 cm. çapı ise 5 cm. civarındadır. Dışında patates renginde ince bir kabuğu ve içinde sarı-açık kahve renginde, kokusu yasemine benzeyen gayet tatlı bir meyve eti vardır.

Genellikle marcottage yöntemiyle üretilen bu meyvenin fidanları asıl yerlerine 6 X 6 m. ara ile dikilir ve ekseriya dikimden bir sene sonra meyve verir. Ağaçlar, genellikle senede iki defa çiçek açarlar. Ancak bütün sene meyve verirler. Hafif eğimli sahaları seven Çiku ağacı yalnız yağışlı tropik ülkelerde yetişen bir bitkidir. Meyveleri ezilmemesi için biraz ham olarak toplanır ve hasırlar üzerinde korunarak ayrıca olgunlaştırılır.

Tohumları, yassı bir badem iriliğinde ve gayet parlak siyah-kahve rengi bir kabuğun içindedir. Diğer önemli cinsleri: Sapota lobata ve Sapota candollei'dir.


--------------------------------------------------------------------------------------------------------

__________________

Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hiyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler !!!

KEMAL ATATÜRK






Öğretmenler ; Cumhuriyet sizden fikri hür,vicdanı hür,irfanı hür nesiller ister
KEMAL ATATÜRK

Cahit ERAYDIN

Mavun Meyvesi veya Keşu Cevizi (Anarcadium Occidentale):

Anavatanı tropik Amerika olup, yabani bir halde yüksekliği hiç bir zaman 5 m. yi geçmeyen, çalı şeklinde bir bitkidir. Ancak iyi bakıldığı zaman 15 m. ya kadar boylanan ve şemsiye şeklinde geniş taçlanan bir ağaç haline girmektedir. Yaprakları yuvarlak ve oval, çiçekleri sarı zemin üzerine kırmızı çizgili; meyveleri ise hoş ve asitli bir koku yaymaları nedeniyle bir çok içki ve şerbet üretiminde kullanılmaktadır. Meyveler; badem yağına benzer bir yağ çıkarılan şişkin bir meyve sapının ucunda oluşmuş, yassı ve ay şeklinde kıvrılmış, 1,54 cm. boyunda, kabuklu ve küçük bir cevizden ibarettir. Bu meyveler gerek ateşte kavrularak veya çiğ olarak yenebilir. Her iki şekilde de ağzı yakan ve tahriş eden kabuklarının ayıklanması lazımdır. Bundan başka ceviz içleri kurutularak Fransa'da şekerleme üretiminde de (Nougat) kullanılır. En iyi deniz kenarlarında ve 250 m. yüksekliğindeki kumsal topraklarda yetişen Kesu ağacı, tohumlarından gölgelik yerlerde fidan yetiştirmek ve bunları 9 X 9 m. aralıkla şaşırtmak suretiyle üretilir. Keşu fidanlarının altı aylık oldukları zaman, çalı halinde kalmamaları için budanmasına başlanır.

Diğer önemli cinsleri: anarcadium semecarpus, a. orientalis'dir.


----------------------------------------------------------------------------------------------------------------







Sursop (Annona muricata)-(Cherimoya):

Anavatanı güney Amerika olan ve çabuk yetişerek 5-6 m. yüksekliğe erişen bir ağacın meyvesidir. Yaprakları büyük ve oval şekilde, uçları sivri, üzerleri parlak ve koyu yeşil, altları ise mat ve açık yeşildir. Çiçekleri açık yeşil renkte, büyük ve geniş yapraklıdır. Bu çiçeklerden oluşan meyveler 1-1,5 kg. ağırlığında, dış kabuklarının üzerleri yumuşak ve kısa kabarcıklar ile örtülü, açık yeşil renkte ve böbrek şeklindedir. Meyvenin eti beyaz, biraz lifli, çok sulu, güzel kokulu, ve bir az da ekşidir. Bu sebeple taze olarak tüketimden çok, dondurmalara ve soğuk şerbetlere koku vermek için kullanılır. Sursop ağaçları, meyvelerinin içindeki siyah kabuklu tohumlarından, fidan yetiştirmek ve bu fidanlara iyi cinslerden göz aşısı yapmak suretiyle üretilir. Bununla beraber yabani anona cinslerine aşı yapmak suretiyle de yetiştirilebilir. Her türlü topraklarda yetişebilen sursop ağacı, en çok yaş toprakları sever ve bu gibi topraklarda 9 X 9 m. aralıkla dikildiği takdirde bir sene sonra çiçek açmağa başla***** bütün sene meyve verir.

Diğer önemli cinsleri şunlardır: Custrad apple (anona reticulata), Bullock's Heart (anona squamosa) ve (anona cherimolia).

----------------------------------------------------------------------------------------------------------



Jak Meyvesi (Artocarpus İntegrifolia):

Anavatanı doğu Hindistan olan bu meyve ağacının boyu 15 m. yüksekliğe kadar büyüyebildiği gibi, gövdesinin çapı da 1,20 m. ye ulaşabilir. Dalları yoğun ve yumuşak, yaprakları genç iken biraz tırtıllı, 10-20 cm. boyunda, oval şekilde olup, renkleri tatlı bir koyu yeşil, damarları ise açık yeşildir. Gövdenin alt kısımlarındaki kabuklar genellikle çatlamakta ve bu çatlakların altı pas renginde kızarmaktadır. Erkek çiçekleri yaprak aralarında, dişi çiçekleri ise kakao gibi ağaç gövdesinde ve yahut da kart dallarındadır. Meyvelerinin uzunlukları 50-70 cm., genişlikleri ise 25-40 cm. kadar olduğu gibi, ağırlıkları da bazen 50 kiloya ulaşabilir. Meyvelerin renkleri cinslerine göre sarı, kırmızı ve mor arasında değişir ve dış kabuklarının üzerlerinde kısa dikenler bulunur. Bu meyvelerin eti yağlı ve tatlı bir lezzette olup ortalarında beyaz bir muhafaza içinde, ortalama 50 kadar da çekirdeği vardır. Bu çekirdekler, uzunca ve üzerlerinde kuruduğu zaman sararan beyaz bir kabuk vardır. Denizden 1.000 m. yüksekliğe kadar yetiştirilebilen Jack ağacı, tropikler dahilinde kalmak şartıyla soğuğa karşı o kadar hassas değildir. En iyi, kuvvetli kumsal topraklarda yetişir ise de bazen çok zayıf topraklarda bile büyüdüğü görülür. Jack ağacının üretme şekli tohumunun asıl yerine dikilmesinden ibarettir. Tohumlar ekildikten sonra yetişen ağaçlar beş sene sonra meyve verirler ve ortalama 100 sene kadar yaşarlar. Bu ağacın meyvelerinden başka çekirdekleri de ezilerek veya kavrularak yenir. Ağacın dal, ve gövdesinde bir yara açıldığı takdirde bundan bir süt (lateks) akmaktadır ki, bununla da kuş tutmak üzere ökse yapılır. Jack meyvesini


------------------------------------------------------------------------------------------------------





Ekmek Ağacı (Artocarpus İncisa Non Seminifera):

Anavatanı henüz kesin olarak bilinmeyen bir meyve olup, ağacı 10-12 m. kadar büyür ve çevresi bazen 3 m. ye kadar çıkabilir. Dalları yatay ve kabukları kurşuni renktedir. Gövdesinde açılan yaralardan latekse benzer bir sıvı akar ve bundan da kuş tutmak üzere ökse yapılır. Yaprakları yıldız şeklinde, 25-50 cm. boyunda ve en genç dalların ucundadır. Meyvesi bir kavun iriliğinde, dış rengi sarı-yeşil, ağırlığı ortalama 1-3 kg. kadar ve üzerinde düzensiz serpili pullar vardır. Yetişmesi için tropik bir iklime ihtiyacı olan ekmek ağacı özellikle kuvvetli toprakları sever. İyi bakılırsa 700 m. yüksekliğe kadar iyi meyve verebilir. Üretilmesi köklerinden yayılan filizler aracılığı ile yapılır ve altı yaşına geldiği zaman 6 m. yüksekliğini bularak, bütün sene ürün verir. Meyvenin eti açık sarı olup içeriğinde % 25 kadar nişastalı maddeler içerdiğinden çeşitli şekillerde pişirildiği gibi nişastanın fermentasyonu ile biraya benzer içkiler de yapılır.

Diğer bir çok cinsleri de olan bu meyvenin özellikle A. apyrena, A. aravei, A. puern, A. roru, A. rorotoma cinsleri önemlidir.

__________________

Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hiyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler !!!

KEMAL ATATÜRK






Öğretmenler ; Cumhuriyet sizden fikri hür,vicdanı hür,irfanı hür nesiller ister
KEMAL ATATÜRK

Ayşenur KILIÇ

Çok teşekkürler Cahit hocam.
Coğrafya öğretmenimin tayini Anamur'a çıktı.Biz de Anamur'un neyi meşhur ne istesek diye düşünüyorduk Artık tropik meyveler yeriz bizde

Cahit ERAYDIN

Dünyanın Ağaçta Yetişen En Büyük Meyvesi: Jackfruit







Sıcak ve yılın her döneminde yağışlı bölgelerde iyi gelişen ağacın yemişleri bir basketbol topu büyüklüğü ile dünyanın en büyük meyvesi. Bir gıda maddesi olan meyve aynı zamanda şifa kaynağı...

__________________

Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hiyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler !!!

KEMAL ATATÜRK






Öğretmenler ; Cumhuriyet sizden fikri hür,vicdanı hür,irfanı hür nesiller ister
KEMAL ATATÜRK

Cahit ERAYDIN

Meyvenin yenilen kısmı tohumlarıdır. Bu tohumlar sert kabuk içerisinde genellikle küçük meyvelerde üçü meyvenin sağ tarafında üçü de meyvenin sol tarafında olmak üzere her biri iri bir patates büyüklüğündedir. Büyük meyvelerde tohum miktarı daha da fazla olabilmektedir.






Tohumlar patates gibi pişirilerek yenmektedir. Muz ile ananas arası bir tadı vardır. Odun ateşinde tohumların kızartması çok tercih edilmektedir. Hindistan da patates, vb. gibi sebzelerle acılı yemeği (curry) yapılmaktadır. Meyve salatalarında kullanılmakta, dondurma ve krema ile birlikte de servis edilmektedir.

__________________

Bütün bu şeraitten daha elim ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalalet ve hatta hiyanet içinde bulunabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini, müstevlilerin siyasi emelleriyle tevhit edebilirler !!!

KEMAL ATATÜRK






Öğretmenler ; Cumhuriyet sizden fikri hür,vicdanı hür,irfanı hür nesiller ister
KEMAL ATATÜRK