ÜLKELER COĞRAFYASI

DreameR-Türk

Bulgaristan (Bulgaria)
Başkent
Sofya
Nüfus
8.800.000
Yüzölçümü
42.885 km2
Komşuları
Kuzeyde Romanya, Batıda Yugoslavya, Makedonya, Güneyde Yunanistan ve Türkiye
Önemli Şehirleri
Sofya, Plovdiv, Varna
Din
%85 Bulgar Ortodoksu, %13 Müslüman
Dil
Bulgarca
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Siyasi Partiler
Bulgaristan Sosyalist Partisi, Bulgar-Halk Çiftçi Birliği, Hak ve Özgürlükler Partisi, Demokratik Güçler Birliği
Tarih: Bulgaristan'a ilk yerleşenler 6. Yy. da Slavlar oldular. Türk Bulgarları 7. yy.'da geldiler. Slavlarla karışarak 9. yy.da Hıristiyan oldular, 10. Ve 12. yy.larda güçlü imparatorluklar kurdular. Ülke 1396'da Osmanlılar tarafından ele geçirildi ve 500 yıllık Osmanlı egemenliğine sahne oldular. 1876'da meydana gelen bir ayaklanma 1908'de bağımsız krallık olunmasına yol açtı. Bulgaristan I. Balkan savaşından topraklarını genişletmesine rağmen, Almanya'nın yer aldığı I. Dünya Savaşında Ege Sahil Şeridini kaybetti. II. Dünya savaşında Mihver'e katıldı fakat 1944'de bu ittifaktan çekildi. Komünistler Sovyet desteğiyle iktidarı ele geçirdiler. 8 Eylül 1946'da monarşi lağvedildi. 10 Kasım 1989'da 35 yıldır iktidarda olan, Komünist parti lideri ve devlet başkanı Todar Jivkov istifa etti. Ocak 1990'da tutuklanan Jivkov, Eylül 1992'de yolsuzluktan ve görevi kötüye kullanmaktan suçlu bulundu.
Burma bkz. Myanmar

DreameR-Türk

Brundi (Brundi)
Başkent
Bjumbura
Nüfus
5.451.000
Yüzölçümü
27.834 km2
Komşuları
Kuzey'de Ruanda, Doğuda Tanzanya, Batıda ve Güneyde Zaire
Önemli Şehirleri
Bjumbura, Kitega
Din
Hıristiyan %85.5, Kabile dinleri %13.5, Müslüman %0.9
Dil
Burundi dili, Fransızca (resmi)
Yönetim Biçimi
Askeri Yönetim
Tarih: Orta Afrika'da bağımsız bir ülkedir. Almanya bölgeyi 1879'da yönetmeye başladı. Ancak Belçika Birlikleri Birinci Dünya Savaşı sırasında burasını işgal ettiler ve 1919'da Belçika MC tarafından Ruanda-Urundi'yi yönetmekle görevlendirildi. Ruanda-Urundi'nin 1962'de ikiye ayrılmasıyla Belçika'nın egemenliği sona erdi. Ruanda Cumhuriyet, Burundi ise Monarşiyle yönetilmeye başlandı. 1966'da Tutsi subayları Tutsi Kralı'nı devirdi ve bir Cumhuriyet kurdular. Hutular ve Tutsiler arasında savaş şiddetlendi. 1970'lerin başlarında Cumhurbaşkanı Micombera yönetimi Hutuları suçladı. Kısa aralıklarla binlerce Hutu öldürüldü. Sağ kalanlar komşu ülkelere sığındılar.

DreameR-Türk

Burkina Faso
Başkent
Ovagadovgov
Nüfus
10.135.000
Yüzölçümü
105.946 km2
Komşuları
Kuzeybatı'da Mali, Kuzeydoğu'da Nijer, Güneyde Benin, Togo, Gana, Cate d'Ivoire.
Önemli Şehirleri
Ovogadougov, Bobodiovlasso
Din
%65 yerel inançlar, %25 Müslüman, %10 Hıristiyan
Dil
Fransızca, kabile dilleri
Yönetim Biçimi
Askeri Yönetim
Tarih: Mossi kabilesi bölgeye 11. İle 13. Yüzyıllar arasında girdi. Krallıkları, Mali ve Sanahai imparatorlukları tarafından bozguna uğratılana kadar yönetimde kaldı. Fransız hakimiyeti 1896'da başladı, fakat Yukan Volfa (4 Ağustos 1984'te Burkina Faso olarak ismi değiştirildi). 1947 yılına kadar ayrı bir bölge olarak görülmedi. Tambağımsızlık 5 Ağustos 1960'ta kazanıldı ve Fransa yanlısı bir hükümet seçildi. Ordu 1980'de yönetimi ele geçirdi. 1987'deki darbe bugünkü rejimin temellerini attı. 1990'larda da sınırlı demokrasiyi ülkeye getirdi. Bugün, yüzbinlerce çiftçi Löte d'Ivoire ve Gana'ya göçetmektedirler. Ülke, yoğun biçimde dış yardıma bağımlı durumdadır.

DreameR-Türk

Birleşik Krallık (United Kingdom)
Başkent
Londra
Nüfus
56.7 milyon
Yüzölçümü
244.100 km2
Komşuları
Batıda Atlas Okyanusu, İrlanda Denizi, İrlanda Cumhuriyeti, Kuzeyde ve Doğuda Kuzey Denizi, Güneyde Manş Denizi
Önemli Şehirleri
Birmingham, Glasgow Leeds, Sheffield, Liverpool, Brondford Manchester, Edinburg, Bristol, Coventry, Belfast, Nottingham, Leicester
Din
Anglikan %57, Katolik %13, Presbiteryen %7, Metodist %4, diğer %19
Dil
İngilizce
Yönetim Biçimi
Çok Partili Meşruti Monarşi
Siyasal Partiler
Muhafazakar Parti, İşçi Partisi, Liberal Parti, Sosyal Demokrat Parti, Büyük Britanya Komünist Partisi, İskoç Ulusal Partisi, Galler Milliyetçi Partisi, Ülster Birleşikleri Sosyal Demokrat ve İşçi Partisi
Tarih: II. Dünya Savaşı'na kadar Avrupa'nın ve dünyanın başat gücü olan ülke savaş sonrası yeni bir rol edinmiş, gerek üçüncü dünyadaki ulusçu hareketin etkisiyle, gerekse uluslararası baskıların artmasıyla denizaşırı sömürgelerine bağımsızlıklarını vererek dünyadaki öncü rolünü kaybetmiştir. 1956 Süveyş Krizi'nden sonra Birleşik Krallığın etkisini yitirdiği iyice ortaya çıktı. Bunun İngiliz Uluslar Topluluğu'na yansıması 1970'li yıllarda olmuş, bu yıllardan sonra, topluluk bağımsız üyelerin biraraya geldiği serbest bir birlik halini almıştır. Avrupa bünyesinde oluşturulan örgütlenme hareketlerinin de içinde olan Birleşik Krallık NATO'ya üyeliğinden başka 1973'te de AT'ye dahil olmuştur. Dünya Savaşı'ndan sonra Clemat Attlee'nin liderliğindeki İşçi Partisinin iktidarına rağmen 1951 yılında savaş sırasında başbakanlık yapan Sir Winston Churchill'in oluşturduğu muhafazakarların yönetimine geçerek 13 yıl böyle kalmıştır. 1979 yılına kadar İşçi Partisi ve Muhafazakar Parti arasında el değiştiren iktidar o tarihten 1990'a kadar Margaret Thatcher'in liderliğindeki muhafazakarların elinde bulunmuştur. Thatcher'in 1990'da istifasıyla boşalan muhafazakar parti liderliği ve başbakanlığa Jon Major seçilmiştir. Birleşik Krallık yönetiminin ülke içindeki en önemli sorunları genel olarak ekonomik nedenlerle dayanmakla beraber Kuzey İrlanda'nın statüsü ve IRA militanlarının yarattıkları terör olayları da yönetimi zor durumda bırakmıştır. Uluslararası alanda en önemli sorun 1982 yılında yaşanan Falkland Krizi olmuş Arjantin Birleşik Krallık yönetiminin başarılı bir sınav verdiği bu olaylar Arjantin'in yenilgisi ile sona ermiş, hemen yapılan genel seçimler sonrasında da Thatcher liderliğindeki Muhafazakarlar iktidarlarını iyice sağlamlaştırmışlardır. Güney Afrika ile geleneksel bağlarına karşın bu ülkede sürdürülmekte olan "apartheid" politikasıyla çeşitli ekonomik yaptırımlar uygulamakta olan Birleşik Krallık yönetimi, 1990'da Nelson Mandela'nın serbest bırakılması üzerine uyguladığı yaptırımlara son verdiği gibi Güney Afrika'ya yatırım yasağını da kaldırılmıştır.

DreameR-Türk

Cabo Verde (Cape Verde)
Başkent
Praia
Nüfus
428.000
Yüzölçümü
4.033 km2
Komşuları
Moritanya, Senegal
Önemli Şehirleri
Mindelo, Praia
Din
Katolik
Dil
Portekiz (resmi dil), Crioulo
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: Cabo Verde, 1450'li yıllarda Portekizlilerce keşfedildi. İlk Portekizli sömürgeciler 1462'de yerleşti; çok geçmeden Afrikalı köleler getirildi. Cabo Verdelilerin çoğunluğunu bu iki grubun torunları oluşturur. 5 Temmuz 1975'te bağımsız olan Cabo Verde'de 1991 yılında Antonia Mascarenhas ulusun ilk özgür başkanlık seçimini kazanmıştır.

DreameR-Türk

Cezayir (Algeria)
Başkent
Cezayir
Nüfus
27.895.000
Yüzölçümü
919.595 km2
Komşuları
Batıda Fas, Güneyde Moritanya, Mali ve Nijerya; Doğuda Libya ve Tunus
Önemli Şehirleri
Cezayir, Wahran, Qacentina
Din
%99 Sunni Müslüman
Dil
Arapça ve Berberi Fransızcası
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Siyasi Partiler
Ulusal Kurtuluş Cephesi, İslami Kurtuluş Cephesi, Sosyalist Güçler Cephesi, Cezayir'de Demokrasi Hareketi
Tarih: Ülkenin bilinen ilk yerlileri, Berberilerin, Romalıların, Vandalların ve son olarak da Arapların atalarıdır. 1518'den Fransa'nın yönetimi devraldığını 1830 yılına kadar, ülkeyi Türkler yönetti. Geniş ölçekli Avrupa göçleri ve Fransızların kendi kültürlerini yerleştirmeye çalışmaları, Arap milliyetçiliğinin bir gerilla savaşına atılmasını önleyemedi. Barış ve Fransızların geri çekilmeleri Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle ile müzakere edildi. Bağımsızlık 5 Haziran 1962'de geldi. 1965'te askeri bir darbe olup da Albay Hovari Boumedienne liderliğe gelinceye kadar, bu iç savaşın galibi ve ülkeyi yöneten Ahmet Ben Beila idi. 1967'de Cezayir İsrail'e savaş ilan etti. ABD ile bağlarını kopardı ve SSCB ile askeri siyasi bağlar kurdu. 1988'deekonomik sıkıntıları protesto eden ayaklanmalarda 500 kişi öldü. 1989'da ise seçmenler, çok partili sisteme geçişi düzenleyen yeni bir anayasayı onayladılar. Hükümet islam kökten dincilerinin kazanacağı tahmin edilen 1992 Ocak seçimlerini iptal etti ve cezayiri 10.000 camisinde yürütülen tüm din dışı faaliyetleri yasakladı. 29 Haziran 1992'de devlet başkanı Muhammed Boudiaf uğradığı suikast sonucu öldü. Gruplar arası çatışmalar halen devam etmektedir.

DreameR-Türk

Cibuti (Djibouti)
Başkent
Cibuti
Nüfus
413.000
Yüzölçümü
23.200 km2
Komşuları
Batıda ve Kuzeybatıda Etyopya, Kuzeybatıda Eritre, Güneyde Somali
Önemli Şehirleri
Cibuti
Din
%94 Müslüman, %6 Hıristiyan
Dil
Fransızca, Arapça (resmi)
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: Fransa, 1862-1900 yılları arasında bu toprakların yönetimini aşama aşama ele geçirdi. Etyopya ve Somali bölge üzerindeki iddialarından vazgeçmekle birlikte birbirlerini bölgenin kontrolünü ele geçirmeye çalışmakla suçlamışlardır. 1976'da Afar (Etiyopya asıllı bir grup) ile İssa (Somali asıllılar) arasında çatışmalar oldu. 27 Haziran 1977'de kazanılan bağımsızlığa kadar bölgeye iki ülkeden göçler devam etti.

DreameR-Türk

Çad (Chad)
Başkent
N'Djamena
Nüfus
5.467.000
Yüzölçümü
1.284.000 km2
Komşuları
Kuzeyde Libya; Batıda Nijer, Nijerya, Kamerun; Güneyde Orta Afrika Cumhuriyeti; Doğuda Sudan
Önemli Şehirleri
N'Djamena
Din
%44 Hıristiyan, %33 Geleneksel İnançlar
Dil
Fransızca ve Arapça (Resmi Dil) 100 kadar çeşitli diller.
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: Çad, Sahra Çölü oluşmadan önceki dönemlerde paleolitik ve neolitik kültürlerin yaşandığı yerdi. Fransa'nın 1900'lerde kontrolü ele geçirmesine kadar, bir dizi krallık ve Arap köle tacirleri Çad'a egemen oldu. Ülke 11 Ağustos 1960'ta bağımsız oldu. Bir çok ateşkes ve barış andlaşması yapılmasına rağmen, 1966'dan beri kuzey Müslümanları güneydeki Hristiyan hükümete ve Fransız birliklerine karşı savaşmaktadır. Libya yanlısı Çad hükümetinin isteği üzerine Aralık 1980'de Libya askeri birlikleri ülkeye girdi. Birlikler Kasım 1981'de geri çekildi. Hissene Habre liderliğindeki isyancı güçler, Haziran 1982'de başkenti ele geçirerek başkan Goukouni Oueddei'ye ülkeden kaçmak zorunda bıraktılar.
Fransa, 1983'te başkan Habre'ye Libya destekli isyancılarla mücadelesinde yardım etmeleri amacıyla 3000 asker gönderdi. Eylül 1984'te Fransa ve Libya birlikleri Çad'dan eş zamanlı olarak geri çekilmesinde anlaştılar, ancak Libya güçleri Çad güçlerinin onları son büyük kalelerinden de attığı Mart 1987 tarihine kadar kuzeyde kaldılar.
Aralık 1990'da, Habre Libya destekli bir isyancı grup olan Yurtsever Kurtuluş Hareketi tarafından devrildi.
3 Şubat 1994'te Uluslararası Adalet Divanı Libya'nın kendi sınırlarındaki mineral zengini Aazou Şeridi üzerindeki ülkesel hak iddiasını reddetti. Libya birlikleri Mayıs sonunda geri çekildi.

DreameR-Türk

Çek Cumhuriyeti (Czech Republic)
Başkent
Prag
Nüfus
10.480.000
Komşuları
Kuzey'de Polonya, Kuzey ve Batıda Almanya, Güneyde Avusturya, Doğuda ve Güneydoğuda Slovakya
Önemli Şehirleri
Prag, Brno, Ostrava
Din
%39.8 Ateist, %39.2 Katolik, %4.6 Protestan
Dil
Çekçe
Yönetim Biçimi
Cumhuriyet
Tarih: 9. yy'da Büyük Morovya İmparatorluğunun parçası olan Bohemya ve Morovya daha sonra Kutsal Roma İmparatorluğunun parçası oldu. Bohemya krallarının yönetiminde, 14. yy.da Prag Orta Avrupa'nın kültür merkezi olmuştur. Bohemya ave Macaristan daha sonra Avusturya-Macaristan İmparatorluğunun idaresine geçti.
1914-18'de Thomas G. Masaryle ve Eduard Beneş, Milan Stefanik'in de aralarında olduğu Slovak liderlerinin desteği ile geçici bir hükümeti oluşturdular. 28 Ekim 1918'de Çekoslavakya Cumhuriyeti'ni ilan ettiler.

DreameR-Türk

Çekoslovakya

1938'de Nazi Almanyası Südetlerdeki Almanca konuşan vatandaşları etkilemeye ve onların yönetimini devralmaya çalışmaya başladı. İngiltere Başkanı, Nevrille Chamberlain, 30 Eylül 1938'de Münih'te Hitler ile Fransa'nın da kabülü üzerine Hitler ve Mussolini'nin barışa garanti ettiği bir devir antlaşması imzalandı. Almanya, 1-2 Kasım'da Südetleri işgal etti. Hitler 15 Mart 1939'da özerkliğini destekledi, 14 Mart 1939'da bağımsızlığını ilan eden Çekoslavakya'nın doğusuna 1944'te Sovyet askerleri girdi ve Mayıs 1945'te Prag'a ulaştılar.
Beneş başkan olarak döndü. Mayıs 1946 seçimlerinde, Komünist parti oyların %38'ini kazandı ve Beneş komünist Goflwald'ı başbakan olarak atadı. Şubat 1948'deki seçimlerde komünistler güçlendi. Mayıs 1948'de yeni anayasa kabul edildi. Beneş bunu reddetti. 30 Mayıs'ta Komünistler tam kontrolü ele geçirdi. 7 Haziran'da Beneş boyun eğdi ve Goflwald başkan oldu. Bunu şiddetle ve baskıya dayalı Stalinist bir dönem izledi. Ocak 1968'de Çekoslovakya'ya bir kurtuluş hareketi yayıldı. Stalinci cuntanın Noventny parti liderliğinden azledilerek yerine demokratik reformları savunan Aleksander Dubchek geldi.
22 Mart'ta Novontny başkanlığı bıraktı, yerine Ge. Ludvik Svoboda geldi. 6 Nisan'da başbakan Joseph Lenart'ın yerine reform yanlısı Oldrich Cernik geçti.
Temmuz 1968'de SSCB ve Varşova Paktı üyesi dört ülke bu kurtuluş hareketine son vermek istedi. 20 Ağustos'ta Sovyet, Polonyalı, Doğu Alman, Macar ve Bulgar orduları Çekoslovakya'ya saldırdı. Öğrenci ve işçi eylemlerine rağmen liberal liderler görevlerinden alındı ve komünist parti önderleri Sovyet Politikalarına sadakat sözü verdi.
17 Nisan 1969'da Dubchek Komünist Parti liderliğinden ayrıldı, yerine Gustav Husak geldi. Ocak 1970'te Cernik azledildi. Sansür arttırıldı, Komünist Parti üyelerinin 1/3'ünü kovdu. 1973'te 1968 işgali sırasında ülkeden kaçanlar için genel af ilan edildi ama baskıcı uygulamalar devam etti. 1977'de 700'den fazla Çekoslavak entelektüeli ve parti önderi "77 Şartı" adı ile bir insan hakları bildirisi imzaladı.
17 Kasım 1989'da özgür seçim isteyen protestolar yapıldı. 27 Kasım'da milyonlarca insan greve gitti.
10 Aralık 1989'da 41 yıl içinde Komünist ağırlıklı olmayan ilk kabine iktidara geldi. 29 Aralık'ta piyes yazarı ve insan hakları savunucusu Vaclav Havel başkan seçildi. Havel 3 Temmuz 1992'deki seçimleri kaybetti. Slovak önderliğinde bir koalisyon kuruldu. Slovakya 17 Temmuz'da egemenliğini ilan etti, Çekoslavak lideri 23 Temmuz'da Çekoslavakya'nın iki bağımsız devlete ayrılması için bir plan üzerine anlaştılar.