ÜLKELER COĞRAFYASI

Fatih GÜRIŞIK

Ülke Rehberi: almanya

Berlin Duvarı'nın yıkılması üzerinden 15 yılı aşkın zaman geçti. Ancak Almanya, hala yeniden birleşmenin getirdiği ekonomik yükü omuzlamaya çalışıyor.

ALMANYA'NIN KÜNYESİ

Nüfus: 82,5 milyon (BM 2008)
Başkent: Berlin
Yüzölçümü: 357.027 km2
En yaygın dil: Almanca
En yaygın din: Hıristiyanlık
Ortalama ömür: Erkeklerde 77 kadınlarda 82 yıl (BM)
Para birimi: 1 Euro = 100 sent
Başlıca ihraç ürünleri: Motorlu araçlar, elektrikli cihazlar, metaller
Ortalama yıllık gelir: 38.860 $ (Dünya Bankası, 2007)
İnternet uzantısı: .de
Uluslararası telefon kodu: +49

1980'li yıllarda Avrupa'nın ekonomik devi olarak nitelenen Alman ekonomisi, yeni milenyuma ağır adımlarla girdi.

Nazi döneminde yaşananların izleri toplumsal yaşamda hala etkisini hissettiriyor. İkinci Dünya Savaşı'nda yaşanan yıkım ardından, Almanya benzer olayların tekrarlanmaması çabalarının da ön saflarında yer aldı.

Almanya, 1950'li yıllarda sonradan Avrupa Birliği haline gelen Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu'nun altı kurucu üyesinden birisiydi.

Avrupa Para Birliği üyelerinden Almanya'nın 2002'de Euro'ya geçmesiyle, Alman Markı tarihe karıştı.

Ülkede son yıllarda işsizlik oranları yükseliyor ve ekonomik büyüme oranları ise düşük düzeylerde seyrediyor. Almanya'nın birleşmesinden bu yana, ülkenin doğu ve batısı arasında gelir dağılımı ve işsizlik oranları açısından görülen farklar giderilemedi.

Doğuda işsizlik oranları hala batıdakilerin iki katı, kişi başına gelir de batının yarısı kadar.

Üstelik doğuda nüfus da azalıyor. Gençler iş olanaklarını başka yerlerde arıyorlar.

Bu nitelikli işgücünün de kaybı anlamına geliyor.

GENEL BİLGİLER

Birinci Dünya Savaşı'ndan yenilgiyle çıkan Almanya, 1933'te Adolf Hitler'in başbakanlığa seçilmesi ardından, saldırgan bir politika izlemeye başladı ve hızla silahlandı.

Avusturya, Çekoslavakya ve Polonya'nın işgal ve ilhakı ile başlayan İkinci Dünya Savaşı, milyonlarca kişinin ölümüne yol açarken, 6 milyon Yahudi'nin soykırıma uğradığı dönem olarak tarihe geçti.

Savaş sonunda batı ve doğu olarak ikiye bölünen Almanya, ancak Berlin Duvarı'nın 1989'da yıkılması ardından, 1990'da birleşti.

İki Almanya Berlin Duvarı'nın yıkılmasıyla 30 yıl sonra birleşti

Başkenti Berlin olarak belirlenen Birleşik Almanya'nın başbakanlığını Batı Almanya'nın başbakanı Helmut Kohl üstlendi.

Almanya aynı zamanda Avrupa'da en fazla Türk nüfusun yaşadığı ülke.

1950'lerde yaşanan hızlı ekonomik büyüme, yoğun bir iş gücü talebi yarattı.

Bu ihtiyacı karşılamak için 1961'de başlayan 'Gastarbeiter' - 'konuk işçi' uygulamaları İtalya, Yugoslavya, İspanya, Portekiz, Yunanistan ve Türkiye'den yoğun göç dalgaları yaşanmasına neden oldu.

Ülkede halen 2 milyonun üzerinde Türk yaşıyor. İkinci, üçüncü nesil göçmenlerin yaşadığı ülkede, halen izin verilmeyen çifte vatandaşlık sık sık gündeme gelen bir tartışma konusu.

Irkçı şiddet de Almanya'da hassas bir konu. Yetkililer aşırı sağcı gruplarla aşa çıkmak için çeşitli stratejiler geliştirmeye çalışıyorlar.

1990'lı yıllarda Gerhard Schröder hükümeti ve Almanya parlamentosu neo-Nazi Ulusal Demokratik Partisi'nin yasaklanması amacıyla girişimler yaptılar.

Ancak 2003 Mart ayında, anayasa mahkemesi yasak kararının uygulanamayacağını, çünkü parti saflarına sızan hükümet muhbirlerinin partinin itibarını sarsmak için provakasyon yaptıkları yolunda suçlamalar olduğunu belirtti.

Fransa - Almanya mihveri

Günümüz Avrupasının çekirdeği olarak nitelenen Fransa ile Almanya arasındaki ilişkiler, iki binli yıllara girilirken, Avrupa'nın siyasi geleceği ve Almanya'nın çiftçilerine sağladığı tarım teşvikleri üzerindeki bir tartışma nedeniyle bir süre gerildi.


Merkel, Almanya-Fransa ilişkisine önem vermeyi sürdürüyor

Ancak iki ülke kısa süre sonra, İkinci Dünya Savaşı sonrası imzalanan dostluk anlaşmasının kırkıncı yıldönümünde (1963-2003), ilişkilerinin samimiyetini yeniden dünyaya ilan ettiler.

Almanya'nın, Irak'a ABD öncülüğünde savaş açılmasına karşı çıkan Rusya ve Fransa'ya destek vermesiyle bu bağlar daha da güçlendi.

11 Eylül saldırılarının hemen ertesinde Almanya Başbakanı, Washington'un uluslararası teröre karşı açtığı savaşa destek vermiş ve Afganistan'da oluşturulan çok uluslu barış gücüne asker göndermişti.

Ancak Almanya, Irak'a karşı savaş açılmasının tartışıldığı dönemde, silah denetçilerine daha fazla zaman tanınması talebiyle, askeri müdahalede bulunulması çağrılarına şiddetle muhalefet etti.

Alman kültürü

Johann Sebastian Bach, Ludwig van Beethoven ve Johannes Brahms'ın doğum yeri olan Almanya'nın klasik müziğe katkısı büyük.

Goethe, Nietzsche, Kant ve Brecht de edebiyat ve felsefe dünyasına damga vurmuş Almanlar.

Almanya ayrıca, 16. yüzyılda Martin Luther öncülüğünde başlayan reform hareketi sonucunda Protestanlık mezhebinin doğduğu yer.

Ülkede toplumsal yaşamın en önemli unsurlarından biri de geleneksel yöntemlerle yapılan biracılık. 1516'da çıkarılan yasalarla, bira mayalamada kullanılan malzemelerin miktarı ve oranı sıkı kurallara bağlanmıştı.

LİDERLER

Devlet Başkanı: Horst Köhler

Almanya'da cumhurbaşkanının yetkileri icraya dönük olmaktansa, büyük oranda sembolik.

Bu göreve 2004 Mayıs ayında Uluslararası Para Fonu'nun eski başkanlarından olan Horst Köhler seçildi.

Başbakan: Angela Merkel

Muhafazakar Hıristiyan Demokrat Birlik Partisi'nin (CDU) lideri Angela Merkel, 2005 Kasım ayında Almanya'nın ilk kadın başbakanı olarak göreve başladı.

Eylül 2005'teki genel seçim, başabaş sonuçlandı.


Merkel Almanya'nın ilk kadın başbakanı

1998'den bu yana başbakanlığı yürüten Gerhard Schröder'in Sosyal Demokrat Partisi yüzde 34 oy alarak, Merkel'in Hıristiyan Demokratları'nın yüzde bir kadar gerisinde kalmıştı.

Uzun müzakereler ardından Sosyal Demokratlar (SPD), Hıristiyan Demokratlar (CDU) ve Bavyera merkezli geleneksel müttefikleri Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi'ni (CSU) kapsayacak bir Büyük Koalisyon kurulması kararlaştırıldı.

Merkel'in başlıca hedefi ekonomiyi canlandırmak. Üst gelir seviyesindekiler için uygulanan vergileri azaltma ve çalışma yasalarında liberalleşmeye gitme planları ise koalisyon görüşmeleri sırasında rafa kalktı.

Uzlaşılan hükümet programı, vergi artışları, emeklilik yaşının yükseltilmesi, bütçe açığını kapatmak üzere kamu harcamalarında kesinti ve yaklaşık beş milyon olan işsiz sayısını azaltmak için istihdam yaratacak yatırımlar yapılması gibi unsurları içeriyor.

1954'te Hamburg'da doğan Merkel, babasının Protestan bir rahip olarak görev yaptığı Doğu Almanya'da büyüdü.

Fizik alanında doktorası olan Merkel, 2000 yılında, eski başbakan Helmut Kohl'ün parti finansmanında yolsuzluk yaptığının ortaya çıkması ardından CDU'nun başına geçti.

2007'de Merkel, Forbes dergisinin dünyanın en güçlü 100 kadını listesinin üst üste ikinci yılda da zirvesinde yer aldı.

Forbes dergisi Merkel'in "Ardarda gelen zirvelerde dünyayı serinkanlı liderlik vasıfları ile etkilemeye devam ettiğini" yazdı. Dergi, Merkel'in G-8 liderlerini sera gazlarını azaltma hedefine ikna ettiğini, Avrupa Birliği liderlerini de reddedilen anayasa yerine bir anlaşma hazırlanması için harekete geçirdiğini kaydetti.

MEDYA

Almanya, televizyonun girdiği 34 milyon mesken ile Avrupa'nın en büyük ve rekabetçi televizyon pazarı.

Federal siyasi yapı doğrultusunda düzenlenen bölgesel ve ulusal kamu kurumları, izleyici çekmek için güçlü ticari kanallarla kıyasıya rekabet içinde.

Ülkedeki 16 eyaletten her biri kendi özel ve kamu yayın kuruluşlarını düzenleyen yasalara sahip.

Almanya'da evlerin yüzde 90'ında kablolu yayınlar ya da uydu yayınları izleniyor.

Normal antenlerle izlenebilen özel ve kamu kanalları sayısı da otuz kadar. Bu durum da para karşılığı abonelik gerektiren televizyon kuruluşlarını frenleyen bir unsur.


Almanya medyasında uydu yayınları önemli pay sahibi

Almanya, dünyanın en büyük basın ve yayın holdinglerine de ev sahipliği ediyor. Bunlara bir örnek, Bertelsmann grubu.

5 kanaldan yayın yapan Kirch grubu ise 2003'te bir Amerikan şirketi tarafından satın alındı.

Almanya, dijital radyo ve televizyonların gelişimini teşvik ediyor ve halen kullanılan analog sistemlerin 2010'da kaldırılmasını hedefliyor.

ZDF ve ARD gibi kamu yayın kurumları, bünyelerinde geniş bir dijital yayın yapan kanal yelpazesini de bulunduruyor.

Basın ve yayın kurumları özgür ve bağımsız. Ancak Nazi simgelerinin ya Nazizmi onaylayan açıklamaların yayınlanması yasadışı.

Ülkede çok sayıda büyük ulusal gazete olmasına rağmen basın, 300 kadar gazete ile asıl bölgesel ölçekte güçlü.

Ayşenur KILIÇ

Teşekkürler hocam...