AKADEMİK ALAN

Fatih GÜRIŞIK

Latince deyimler hep ilgimi çekmiştir,bu paylaşımda hem latince deyimleri hem de onların Türkçe anlamlarını gönderiyorum,eminim beğeneceğiniz deyimler olacaktır:

Latince deyimler
Vikisözlük sitesinden
"mors ultima linea rerum est" hersey olumle sinirlidir.
"nemo nisi mors" olumden baskasi bizi ayiramaz.
"primum non nocere" ilkler hicbir zaman zarar vermez.
"carpe cerevisi" biralari tokusturalim! (mot a mot cevirisi, "biralari yakalayalimdir")
"dulce et decorum est pro patria mori." kendi vatani icin sehid olmak herseyden otedir.
"veritas lux mea" dogruluk beni aydinlatir (guney kore'de bir universitenin sloganidir ayrica)
"medio tutissmus ibis" orta yol, her zaman en guvenli yoldur.
"exitus acta probat" sonuc, sebepleri hakli cikarir.
"fiat justitia ruat caelum" adalet, cennetin dususuyle gerceklessin!
"fortes fortuna juvat" sans, cesareti olanin yuzune guler.
"fronti nulla fides" guven, dis gorunuste sakli degildir.
"justitia omnibus" and justice for all...
"bellum omnium contra omnes" herkesin kavgasi herkesledir. (thomas hobbes'in leviathan'inda gecer bu)
"omnia mutantur, nos et mutamur in illis" hersey degisir, biz de onlarla degisiriz.
"ignorantia juris neminem excusat" hukugu bilmemek, kimsenin ozru olamaz.
"pacta sunt servanda" mutabakatlar her zaman gozlemlenmelidir. (uluslararasi hukuk kurallarinin
ilkidir hatta). Ahde vefa.
"in vino veritas" hakikat, sarapta saklidir (en bilindiklerden).
"qui tacet consentit" sessizlik, rizaya esdegerdir.
"fabas indulcet fames" aclik, herseyin tadini mukemmel kilar! (mot a mot cevirisi ise, "aclik
fasulyeyi bile tatli yapar" olmalidir).
"corruptio optimi pessima" en iyinin yozlasmasi, olabilecek en kotu seydir.
"nemo dat quod non habet" kimse, sahip olmadigi birseyi vermez.
"qui potest capere capiat" eger sana uyuyorsa, kabul et. (mot a mot cevirisi: "eger ayakkabi ayagina
uyuyorsa, giymelisin")
"homo praesumitur bonus donec probetur malus" kisi, aksi ispatlanana kadar masumdur.
"roma locuta est. causa finita est" roma konustu. basari saglandi.
"quod scripsi, scripsi." yazdigim, yazdigimdir. ("hadi ya?" demeyin, pilate'nin unlu bir sozudur)
"contra felicem vix deus vires habet." sansli bir insana karsi tanrinin gucu pek yetmez.
"deus et natua non faciunt frusta" tanri ve doga, beraber calistiklarinda ortaya bos ve gereksiz birsey cikmaz.
"sunt lacrimae rerum et mentem mortalia tangunt" *"These are tears for events and mortal things touch the soul."
• "İşte bunlar ruha işleyen olaylar ve fani şeyler için dökülen gözyaşlarıdır"
"mens sibi conscia recti" zihin, durustlugun bilincindedir.
"aequam memento rebus in arduis servare mentem" zor anlarda sakin bir kafaya sahip olmak gerekir.
"nonne amicus certus in re incerta cernitur?" gercek dost, zor gunde de yaninda olabilendir. veya, yardima muhtac bir dost,
gercek dostundur. ("a friend in need is a friend in deed" kisaca)
"delenda est carthago" kartaca yokedilmeli!
"pax vobiscum" baris seninle olsun.
"deus commodo muto consisto quem meus canis sententia existo." comertlik, herseyi olabilir kilan erdemdir.
"meliora cogito" en iyisi icin cabaliyorum!
"o tempora, o mores!" nerde zamane insani, nerde ahlak! (cicero'nun unlu sozu. mot a mot
cevirisinden biraz farklidir.)
"stercus accidit" shit happens...
"quemadmoeum gladis nemeinum occidit, occidentis telum est" kilic oldurmez, sadece oldurenin elindeki bir cihazdir. (`lucius annaeus
seneca` tarafindan soylenmistir)
"odi et amo, quare id facere forasse requiris...nescio, sed fieri sentio et
excrucior" hem nefret ettim hem sevdim. bana sebebini sorabilirsiniz. sebebini bilmesem
de, hissedebiliyorum, ve bu bana bir zulum gibi geliyor.
"malum consilium quod mutari non potest." bu hem kotu, bir o kadar da geri donulmez bir plan (publilius syrus)
"homines libenter quod volunt credunt." insanlar, istedikleri seylere inanirlar. (julius caesar tarafindan
kullanilmistir. kaynaklar, terentius'dan odunc alinmis olabilecegini
ongormektedirler.)
"qui vult dare parva non debet magna rogare." az verenin daha fazlasini istemeye hakki yoktur.
"flamma fumo est proxima." duman atesi takip eder. (plautus - curculio)
"ubi fumus, ibi ignis." ates olmayan yerden duman cikmaz (ates olan yerde duman olur).
"trahimur omnes studio laudis." hepimiz yuceltilmek isteriz.
"avarus animus nullo satiatur lucro." acgozlu bir zihin, kazanctan tatmin olmaz.
"alea jacta est." zarlar atildi. (rubicon nehrini gecerken julius caesar tarafindan
soylenmistir.)
"exegi monumentum aere perennius." bronzdan daha dayanikli bir anit biraktim. (horace)
"fama nihil est celerius." hicbirsey dedikodudan hizli degildir.
"fama volat." sohretin kanatlari vardir.
"mea mihi conscientia pluris est quam omium sermo." vicdanim ve bilincim, dunyanin ogretilerinden daha degerlidir.
"cogita ante salis." adim atmadan once dusun (veya "adim attigin yere bak")
"ab ovo usque ad mala" baslangictan bitise kadar...
"ante bellum" savastan once (daha cok "savastan onceki sessizlik" tarzi manasi vardir)
"vademecum" bana yol gostermek icin benimlen gel!
"novus ordo saeclorum" tarihin ve zamanin yeni duzeni.
"annuit coeptis" tanri bizi destekledi.
"cui bono" kimin yararina?
"caeca invidia est" kiskanclik kordur.
"dies irae" mahser.
"fiat lux" let there be light
"quid novi" yeni ne var? (veya, "bana yeni birsey gosterebilir misin?")
"nullum gratuitum prandium." bedava ogun yoktur! (amerikalilar'in there is no free lunch mentalitesi)
"homo homini lupus" insan insanin kurdudur.
"o di immortales!" tanri askina!
"ridentem dicere verum quid vetat." beni, gulumseyerek dogruyu soylememden ne alikoyar ki?
"venienti occurrite morbo." talihsizligi, sana gelmeden once karsila.
"forsan miseros meliora sequentur." belki de sefaleti iyi birsey takip edecektir. (virgil tarafindan
soylenmistir.)
"multi famam, conscientiam pauci verentur." bircok kisi sohretinden, ancak pek az insan vicdanindan korkar.
"vir sapit qui pauca loquitur." bilge kisi, az konusan kisidir.
"gaudeamus igitur (iuvenes dum sumus)." bu yuzden sevinelim, (hala genc iken).
"infra dignitatem." sayginligin altinda...
"lapsus calumni." bir kalem surcmesi...
"mirabile dictu." soylemesi cok guzel olan...
"e pluribus unum." bir sekilde "pazardan aldim bir tane, eve geldim bin tane" olarak algilayabiliriz. "cokluk arasinda tek bir tane" anlamindadir.
yorumlayabiliriz bu sozu.
"post proelia praemia." her savastan sonra odul gelir.
"qualis pater talis filius." bir babanin, bir oglun gozunde oldugu gibi...
"maxima debetur puero reverentia." en buyuk saygiyi hakeden bir cocuktur.
"cogito ergo sum." varligimdan once dusunurum.
"uva uvam vivendo varia fit." farkli uzumler zamanla beraber gelisirler (bkz: uzum uzume baka baka kararir)
"ad hoc." tek bir sebep.
"naturam expellas furca, tamen usque recurret" dogayi bir sapan ile kovalayabilirsiniz, ancak geri gelecektir.
"meum pactum dictum" sozum, bagimdir.
"quidvis recte factum quamvis humile praeclarum" alcak gonullulukle yapilan her dogru davranis asildir.
"nullum magnum ingenium sine mixtura dementiae" yuksek yetenek ve beceri, az bir miktar delilik olmadigi zaman degersizdir.
"luctor et emergo" mucadele ediyorum, ancak basaracagim (hollanda'nin coat of arms'inda
mevcut bir ibare)
"liberate te ex inferis" kendini cehennemden kurtar.
"requiescat in pace" rest in peace.
"amor vincit omnia" ask herseyi fetheder.
"musica delenit bestiam feram." muzik, en vahsi hayvani bile sakinlestirir.
"cursum perficio" seyahatim burada bitti.
"mea culpa" (my fault.)
"si vis pacern parabellum." baris dileyen kimse, savas icin hazirlanir.
"nemo surdior est quam is qui non audiet" hickimse, birsey duymak istemeyenden daha sagir degildir