AKADEMİK ALAN

Fatih GÜRIŞIK

Tarihin En kısa 10 Savaşı

Aşağıda 1800 yılından bugüne kadar yaşanan en kısa 10 savaşa göz atacağız. Listede; ateşkes ile sonuçlanan savaşlar, ihtilaller veya bağımsızlık savaşları ile büyük savaşlar içerisinde yaşanan muharebelere yer verilmedi.
10. Falklands savaşı (42 Gün)

Yıl: 1982
Taraflar: Arjantin - İngiltere
Sonuç: İngiliz Zaferi

Falklands Savaşı; 1982 yılında Arjantin ve İngiltere arasında, Falklands Adaları, Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları üzerine yaşanan anlaşmazlık sonucu patlak vermiştir. Atlantik Okyanusu'nun güneyinde, Arjantin'in doğusunda bulunan, 2 tane büyük ve sayısız küçük adadan oluşan Falklands Adaları uzun zamandır aidiyet ve isim konusunda anlaşmazlıklara sebep olmuştu. Savaş; 19 Mart 1982'de Arjantin'in Güney Georgia'yı, ardından Falklands Adaları'nı işgal etmesiyle başlamış ve 14 Haziran 1982'de Arjantin'in teslim olmasıyla sona ermiştir. Savaş aslında iki ülke tarafından da ilan edilmemişti. Adaların işgali, Arjantin için kendine ait olan toprağını geri almak, İngiltere için ise denizaşırı bir İngiliz toprağına yapılan saldırı anlamına geliyordu. Ayrıca bu olay, İngiltere için, bir İngiliz toprağına uzun zamandır yapılan ilk saldırıydı. Savaşın sebep olduğu politik etkiler, iki ülkede de çok sert oldu. İki ülke de vatanseverlik rüzgarları esti. Arjantin'in yenilgisinin ardından, askeri hükümete karşı şiddetli gösteriler yaşandı ve askeri hükümetin devrilmesine sebep oldu. İngiltere'de ise, kazanılan zafer, başbakan Margaret Thatcher ve hükümetine destek sağladı. Gelecek seçimlerde hiç şans tanınmayan Margaret Thatcher hükümetinin 1983 seçimlerini kazanmasını sağladı.
9. Polonya - Litvanya Savaşı (37 Gün)

Yıl: 1920
Taraflar: İkinci Polonya Cumhuriyeti-Litvanya
Sonuç: Polonya Zaferi

Bu savaş, iki ülkede bağımsızlıklarını yeniden kazandıktan hemen sonra patlak verdi. Vilnius, Suwalki ve Augustow şehirleri üzerine yaşanan daha geniş çaplı bir anlaşmazlık sonucu çıktı. Polonya zaferini ilan etti ve barış anlaşmasını imzaladı. Ama kısa süre sonra sözünden caydı ve kukla devlet olan Orta Litvanya Cumhuriyeti'ni kurdu. Büyük Litvanya Dukalığı'nın tarihi başkenti olan Vilnius çevresinde kurulan devlet, uluslararası camia tarafından tanınmadı ve kısa ömürlü oldu. Devlet, 18 aylık ömrü boyunca bağlı olduğu Polonya ile, bu bölge üzerinde hak iddia eden Litvanya arasında tampon bölge görevi gördü. 24 Mart 1922'de yapılan genel seçimlerle Polonya'ya bağlandı. Litvanya bu seçimleri tanımadı.
8. İkinci Balkan Savaşı (32 Gün)

Yıl: 1913
Taraflar: Bulgaristan - Yunanistan, Sırbistan, Karadağ, Romanya, Osmanlı Devleti
Sonuç: Bulgaristan Mağlubiyeti

İkinci Balkan Savaşı, 1913 yılında, Bulgaristan'a karşı Birinci Balkan Savaşı'nda müttefikleri olan Yunanistan ve Sırbistan tarafından yapılmış, Romanya ve Osmanlı Devleti'de bu savaşa Bulgaristan'a karşı müdahil olmuşlardır. Bu savaşın en önemli sonucu, Rusya'nın müttefiki olan Sırbistan'ın önemli bir bölgesel güç olarak sivrilmesi ve bunun Avusturya-Macaristana İmparatorluğu'nu endişenendirerek, dolaylı yoldan Birinci Dünya Savaşı'na sebep olmasıdır. Cepheyi Makedonya'da kurmasına karşın, Bulgar hükümetinin ateşkesi kabul etmesine sebep olan etmenler başka bölgeler ile alakalıydı. 27 Haziran/10 Temmuz arasında Romanya, savunmasız Güney Dobruca'yı işgal etmiş ve Bulgaristan'ın kuzeyine yürüyerek Sofya'yı tehdit eder hale gelmişti. Osmanlı Devleti de fırsattan yararlanmış ve Edirne dahil(23 Temmuz'da Bulgarlar tarafından tek kurşun atmadan terk edilmiştir) Trakya'da kaybettiği toprakları tekrar ele geçirmişti. Bulgaristan Birinci Balkan Savaşı'nda elde ettiği topraklardan büyük kısmını; Güney Dobruca, Makedonya'nın büyük kısmı ve Doğu Trakya da dahil olmak üzere kaybetmişti. Ama Batı Trakya'yı, Ege kıyısını ve Dedeağaç Limanı'nı elinde tutmayı başarmıştı. Bükreş ve İstanbul Anlaşmaları'ndaki hükümler sadece 10 ay süresince geçerli kaldı. 10 ay sonra ise Birinci Dünya Savaşı başlayacak ve anlaşmazlıklar yenilenecekti.
7. Türk - Yunan Savaşı (30 Gün)

Yıl: 1897
Taraflar: Yunanistan - Osmanlı Devleti
Sonuç: Türk Zaferi

1897'de patlak veren bu savaş; Yunanistan ve Sultan Abdülhamid idaresindeki Osmanlı Devleti arasında yaşanmıştır. Savaşın başlıca sebebi Yunanistan'ın Girit'te halen Türk kontrolü altında yaşayan Rumlar ile ilgili emelleridir. 1896 yılının sonlarına doğru Girit'te bir ayaklanma çıkmış ve 21 Ocak 1897'de Yunan Ordusu adayı Yunanistan'a bağlamak için adaya ayak basmıştır. Avrupa devletleri araya girmiş ve Girit'i uluslararası koruma altına almışlardır. Osmanlı Ordusu bir kaç haftada Yunanistan'ı mağlup etmiş ve daha fazla ilerlemeleri, Avrupa devletlerinin araya girmesiyle önlenmiştir. Ama Yunanistan yüklü bir tazminat ödemek zorunda kalmıştır. Bu savaş 19. Yüzyıl'da Türkler ve Yunanlılar arasında yapılıp da, Yunanlılar'ın toprak kaybettikleri tek savaş olmuştur. Bu savaşın başarısında önemli bir pay sahibi olarak, orduda askeri reformlar yapan Alman Baron Von der Goltz Paşa gösterilir.
6. Çin - Vietnam Savaşı (27 Gün)

Yıl: 1979
Taraflar: Çin - Vietnam
Sonuç: İki taraf da zafer ilan etmiştir

Çin-Vietnam Savaşı veya Üçüncü Hindiçini Savaşı, 1979 yılında Çin Halk Cumhuriyeti ve Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti arasında yaşanan kısa ama kanlı bir sınır çatışmasıdır. Vietnam'ın Kamboçya'yı işgal edip, Çin tarafından desteklenen Pol Pot tarafından yönetilen Kızıl Khmer rejimine son vermesi sonucu, Çin Halk Cumhuriyeti taarruza geçmiştir. Kuzey Vietnam'a kısa süreli bir çin saldırısı olmuş ve Çin birlikleri bir ay sonra geri çekilmişlerdir. İki tarafta zafer ilan etmişlerdir. Bu savaş Vietnam'da günümüzde bile önemli bir yere sahiptir. Çin Ordusu geri çekilirken etkili bir "yanık toprak" politikası uygulamıştır. Köyleri, yolları ve demiryollarını yokederek, Vietnam'ın kırsal bölgelerinde altyapıya büyük zararlar vermişlerdir.
5. Gürcistan - Ermenistan Savaşı (24 Gün)

Yıl: 1918
Taraflar: Gürcistan - Ermenistan
Sonuç: Anlaşmazlığa sebep olan bölgenin ortak kontrole verilmesi

Gürcistan - Ermenistan Savaşı, 1918 yılında; Lori, Javakheti ve Borchalo bölgeleri üzerinde yaşanan anlaşmazlık sonucu, Gürcistan Cumhuriyeti ve Ermenistan Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Bu bölgeler tarih boyunca Gürcü ve Ermeni etkisi altında olup, 19. Yüzyıl'da çoğunlukla Ermenilerin yaşadığı yerlerdi. Birinci Dünya Savaşı sonunda Osmanlı Devleti bu bölgelerin bazılarını hala kontrol ediyordu. Onlar bu bölgeyi terk edince, hem Ermeniler, hem de Gürcüler burada hak iddia ettiler. Anlaşmazlıklar, 7 Aralık 1918'de silahlı çatışmaya dönüştü. 31 Ararlık'a kadar devam eden ve dengesi sürekli değişen çatışmalar, İngilizler aracılığıyla yapılan ateşkesle son buldu. Anlaşmazlık sebebi olan Borchalo bölgesi Gürcü-Ermeni ortak yönetimine verildi. Bu ikili yönetim, 1920'de bölgenin Sovyet kontrolüne girmesine kadar devam etti.
4. Sırp - Bulgar Savaşı (14 Gün)

Yıl: 1885
Taraflar: Sırbistan Krallığı - Bulgaristan Krallığı
Sonuç: Bulgar Zaferi

Sırp-Bulgar Savaşı, 14 Kasım 1885'te başlamış ve 28 Kasım'a kadar sürmüştür. Kesin barış anlaşması 19 Şubat 1886 yılında Bükreş'te imzalanmıştır. Savaşın sonucunda, Avrupa devletleri 6 Eylül 1885'te gerçekleşen Bulgaristan'ın birleşmesini kabul etmişlerdir. 28 Kasım'da, Belgrad'da bulunan Avusturya büyükelçisi Kont Kevenhüller-Metschulgar karargahını ziyaret etmiş ve askeri faaliyetlere son verilmesini, aksi takdirde Bulgar güçlerinin karşılarında Avusturya-Macaristan birliklerini bulacağı tehdidinde bulunmuştur. Bulgarların savaş alanında kazandıkları zaferler, Bulgaristan'ın birleşmesini koruyan en önemli etkenler olmuştur. Bu başarılar sonucu birleşik Bulgarsitan'a karşı komşuları tarafından saygı duyulmasını sağlamıştır.
3. Hindistan - Pakistan Savaşı (13 Gün)

Yıl: 1971
Taraflar: Hindistan - Pakistan
Sonuç: Bangladeş Bağımsızlığını Kazandı

1971'de yaşanan Hindistan - Pakistan Savaşı, Bangladeş Bağımsızlık Savaşı ile (Pakistan İç Savaşı olarak da bilinir) ilintilidir. Bangladeş Bağımsızlık Savaşı, baskın olan Batı Pakistanlılar ile Doğu Pakistanlılar arasında yaşanmıştır. Savaşın çıkış sebebi Doğu Pakistan Awami Birliği'nin, Doğu Pakistan'da 169 sandalyeden 167 tanesini kazanması ve 313 sandalyeli Pakistan Meclisi'nde çoğunluğu elde etmesidir. Savaşın tam tarihleri üzerine tartışmalar sürmekteyse de, Hindistan'ın batı sınırındaki silahlı mücadele 3 Kasım 1971'den 16 Kasım 1971'e kadar sürmüştür. Bu mücadele Hint ve Bangladeş orduları tarafından Hindistan - Pakistan Savaşı olarak adlandırılmıştır. Savaş, Pakistan Ordusu'nun 2 hafta içinde mağlup olmasıyla sona ermiştir.
2. 6 Gün Savaşı (6 Gün)

Yıl: 1967
Taraflar: İsrail - Mısır, Suriye, Ürdün, Irak
Sonuç: İsrail Zaferi

İsrail'in Suriye'yi tehdit etmesi sonucu Mısır; 1000 tank ve 100.000 askerini Sina Yarımadası'na yığmış, Tiran Boğazını İsrail bayrağı taşıyan veya stratejik malzeme nakleden tüm gemilere kapamış ve İsrail'e karşı birleşik Arap harekatını ilan etmişti. 5 Haziran 1967'de İsrail, Mısır Hava Kuvvetleri'ne saldırmıştı. Ürdün de, Batı Kudüs ve Netanya'ya karşı bir saldırı başlattı. Savaşın sonunda İsrail; Doğu Kudüs, Gazze Şeridi, Sina Yarımadası, Batı Şeria ve Golan Tepeleri'ni elde etti. Sonuçta, İsrail'in toprakları üçte bir oranında arttı ve yeni elde edilen topraklarda yaşayan 1 milyon Arap, İsrail kontrolü altına girdi. İsrail'in stratejik derinliği güneyde 300km, doğuda 60km ve kuzeyde 20km artmış oldu. İsrail bunun faydasını 6 yıl sonra, 1973'te yaşanacak Arap-İsrail Savaşı'nda görecekti.
1. İngiltere - Zanzibar Savaşı (45 Dakika)

Yıl: 1896
Taraflar: İngiltere - Zanzibar
Sonuç: İngiliz Zaferi

İngiltere ve Zanzibar, 27 Ağustos 1896 yılında karşı karşıya geldiler. 45 dakika süren savaş, tarihe en kısa süren savaş olarak geçmiştir. Savaş, İngiltere ile işbirliği içinde olan Sultan Hamad bin Thuwaini'nin 25 Ağustos 1896'da ölmesi ve yeğeni Halid bin Bargash'in askeri bir darbeyle yönetimi ele geçirmesi üzerine başladı. İngiltere, tahta geçmesi için daha kolay anlaşabilecekleri başka birinin, Hamud bin Muhammed'in tarafını tutuyordu ve Bargash'a tahtı bırakması için bir ultimatom verdi. Bargash bunu reddetti. Bargash'ın birlikleri, sarayı tahkim ederlerken, İngiltere de sarayın karşısına 5 savaş gemisi konuşlandırmıştı. İngilizler ayrıca, kendilerini destekleyen Zanzibar Ordusu'nu desteklemek için, Kraliyet Deniz Piyadeleri'ni karaya çıkarmışlardı. Sultan'ın son anda, adada bulunan Amerikalı delegeler ile barış yapma isteğine karşın, İngiliz gemileri 27 Ağustos 1896 sabahı saat 9:00'da,ultimatom süresinin dolduğu anda saraya ateş açtılar. Sarayın çökme tehlikesi ve etrafındaki askerlerin zayiat vermesi sonucu Sultan, derhal Alman konsolosluğuna kaçtı ve burada kendisine politik sığınmacı hakkı verildi. Bombardıman 45 dakika sonra durdu. İngilizler, Almanlar'dan Sultan'ın kendilerine teslim edilmesini istediler ama Sultan 2 Ekim 1896'da deniz yoluyla kaçtı. 1916'da İngilizler tarafından yakalanılana dek, Dar es Selam'da sürgün hayatı yaşadı. Sonradan, 1927 yılındaki ölümüne dek yaşayacağı Mambosa'da yaşamasına izin verildi. İngiltere, harcadığı top mermilerinin parasını Zanzibar hükümetinden talep etmiştir.