GENEL TOPİK

zumrut_ · 21-Kasım-2009, 04:23

100. YIL HİCAZ DEMİRYOLU SERGİSİ 1908-2008

Sultan II. Abdülhamit, "Hicaz DEmiryolu'na ait iradesini 2 Mayıs 1900 tarihinde yayınladı. İnşaat ise 1 Eylül 1900 tarihinde fiilien başladı. Demiryoluna 1.05 metre açıklıkta dar hatlı raylar döşendi. Böylece yapım maliyetinin diğer hatlara göre daha ucuza gelmesi ve yapımının daha kolay oalcağı düşünüldü.

Hicaz Demiryolu projesi, İslam dünyasında coşkuyla karşılanırken Avrupa devlerleri tarafından ise gerçekleşmesi imkansız bir hayal olarak görüldü. Osmanlı, Hİndistan, İran ve Arap basınları tarafından yakından takip edildi.

Hicaz Demiryolu'nun tahmini maliyeti 4 milyon lira oralak hesaplanmıştı. Bu rakam, 1901 yılı devlet bütçesindeki harcamaların %18'ini teşkil ediyordu. Devletin sıkıntılı bir döneminde maliyeti böylesine yüksek bir preojenin finansmanı toplanacak bağışlarla karşılanması mdüşünüldü.

Sultan, Hicaz Demiryolu'na 50.000 lira bağışta bulunarak kampanyayı başlattı.Onu diğer devlet erkanı, üst seviyedeki bürokratlar, askerler ve memurlar izledi. Resmi nitelikteki yardımları halkın bağışları takip etti. Gerçekten de dünyanın dört bir tarafından gelen bağışlar, gerekli sermayenin önemli bir bölümünü sağladı.Sırf Hindistan'dan gelen bağış 40.000 liraya yakındı.

Demiryolu yapımına ilk olarak Şam-Der'a arasında başlandı. !903'te Amman'a, 1904'te Maan'a ulaşıldı.Maan'dan Akabe körfezine bir şube hattı yapılarak Kızıldeniz'e çıkılmak istendi ise de ingilizlerin karşı çıkması sonucu gerçekleştirilemedi.

Yolcu taşımacılığına 1 Eylül 1905 yılında başlandı.Aynı sene Mudevvera'ya ve 1 Eylül 1906 tarihinde de Medayin-i Salih'e ulaşıldı. el-Ula'ya 1907'de ve nihayet Medine'ye 31 Ağustos 1908'de varıldı. O tarihe kadar toplam 1464 km'yi bulan Hicaz Demiryolu, Sultan Abdülhamit'in tahta çıkışının 33. yıldönümü olan 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan resmi törenle bütünüyle işletmeye açıldı.Hicaz Demiryolu, I. Dünya Savaşı'na kadar yoğun bir şekilde kullanıldı.

Şam'dan Amman'a her gün, Medine'ye ise haftada üç gün seferler yapılıyordu. Trenler, pazartesi,çarşamba ve cumartesi günleri sabah 7.30'da Şam'dan hareket ediyor ve 4. gün öğleden sonra saat 3'te Medine'ye ulaşıyordu.Medine'den dönüş günleri isesalı, perşembe ve pazar günleri idi. Ayrıca haftada bir Şam'dan ve Hayfa'dan yemekli ve yataklı ekspres seferi düzenleniyordu.Bu özel trenin Medine'ye varış süresi yalnızda 48 saatti.Bu seferlerin dışında Medine'ye yük ve su taşıyan programlı ve programsız tren seferleri bulunmaktaydı.Hattın Hayfa şubesinden ise, Şam'a her gün yaklaşık 12 saat süren düzenli tren seferleri yapılmaktaydı. Gerektiğinde ek seferler düzenleniyordu.

Demiryolu boyunca yedi büyük bakım atölyesi bulunmaktaydı.Mesela ŞAm'ın Kadem istasyonu 43200 metrekare alan üzerine kuruldu.Bugün hala faaliyette olan bu dev atölye, bölgede ilk defa elektrik enerjisi kullanan mekan olma özelliğini de taşımaktadır. 1911 yılında demiryolu, Kadem'dem Şam'ın merkezine doğru 3 kilometre daha uzatılarak Şam'ın tam orta yerindeki modern yeni istasyon binasına kavuştu. Bu istasyon binası, bugün hala faaliyette ve Suriye'deki "Hicaz Demiryolları Genel Müdürlüğü"nün merkez binasıdır.

Hicaz Demiryolu'nun inşaatı sırasında birçok köprü, istasyon, tünel, menfez,gölet, çeşme,fabrika, hstahane, dökümhane,okul, mescit,karantina,tamir atölyesi vs. yapıldı. Bazı istasyonlarda postaneler ve telgraf merkezleri kuruldu, özellikle Hicaz Telgraf hattı resmi ve sivil haberleşmede çok büyük kolaylıklar sağladı.

Demiryolu dışında yapılan inşaat faaliyetlerinden bazıları şunlardır: Şam'da lkomotif, vagon tamir ve bakım atölyesi, Medine tren ve lokomotif bakım atölyesi, 2.666 adet kagir köprü ve menfez, 7 adet demir köprü, 9 adet tünel, 96 adet istasyon,7 adet gölet,Hayf, Der'a ve Maan'da fabrika,Hayfa'da iskele, ambarlar, dökümhane,boruhane, Maan'da otel ve hastahane, Tebuk'de hastahane, 37 adet su deposu.

II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesine kadar "Hamidiye Hicaz Demiryolu" olarak anılan ve 18 Ocak 1909'dan itibaren de sadece " Hicaz Demiryolu" olarak bilinen hat, yapılan şube hatları ile beraber 1918'de 1.900 km'yi aşmıştır.

1910'da trenlerle taşınan sivil yolcu sayısı 169.448, 1913'te 232.563 olarak gerçekleşti. 1908'den 1913'e kadar toplam 968.000 sivil yolcu taşndı.Senede ortalama 16.000 hacı Hicaz Demiryolu'nu kullanmaktaydı. Yapılan hesaplara göre İstanbul'dan Mekke'ye demiryolu ile ulaşım 120 saatte gerçekleşebilecekti.2 lira olan Şam-Medine arası hac yolculğu yaklaşık 72 saatte gerçekleşiyordu.Demiryolu, sebze, meyve, tuz, pirinçimeşrubat,tütüniunikömür gibi ticari eşya ile hayvan nakliyatı için de önemli bir ulaşım vasıtasıydı.1910'da yaklaşık 66 bin ton, 1913'te 112 bin ton ticari eşya nakledildi.Aynı yıllarda taşınan hayvan sayısı ise 1910'da 2788 ve 1913'de 6477 olarak gerçekleşti. 1910 yılında 367.890 lira gelir, 71.167 lira kar, 1913 yılında ise 329.647 lira gelir, 78.619 lira kar elde edildi.

Medine Komutanı Fahrettin Paşa'nın, Mondros Mütarkesi'nin 16. maddesi gereğince 7 Ocak 1919'da imzaladığı Şartname gereği Medine'yi teslim ve tahliye etmesi ile birlikte Hicaz Demiryolu üzerindeki Osmanlı hakimiyeti de sona erdi. Medine'de bulunan Kukaddes Emanetler ile binlerce sivil halkın kurtarılması Hicaz Demiryolu sayesinde oldu.

Hicaz Demiryolu'nun 100. yılında, bu dev projeyi hayata geçiren Sultan Abdülhamit Han'ı bütün işçi ve mühendislerimizi, kıt imkanlarına rapmen bağışlarıyla katkı sağlayanları, hattın korunması ve güvenliğini sağlayan kahraman askerlerimizi hayırla yad ediyoruz...

Zerka-Amman arasında demiryolu yapım çalışmaları 1903

Kudüs Tren istasyon açılış töreni

Amman tren istasyonu 1906 // Midevvere tren istasyonu 1906

Hayfa tren istasyonu. Hicaz Demiryolu gelene kadar küçük bir kasaba olan Hayfa, bu sayede bölgenin önemli bir ticaret ve ulaşım merkezi haline geldi

Eskişehir Tren istasyonu 1897

Konya tren istasyonu 1897

Hayfa tren istasyonunun dua ile açılış töreni 1905

#2

1900 lü yılların başında Kudüs-Yafa hattı üzerinde bulunan Day'ra Şah geçidi

1 Eylül 1908'de resmen faaliyete gçen Hicaz Demiryolu, bu zor coğrafyada on yıl kadar hizmet verdi. Medine'ye ulaşan son tren 26 Mart 1918'de Şam'dan kalkan posta treniydi. Medine'den kuzeye sevk edilen son tren ise Tebuk'ten yukarı geçemedi.

Hicaz Demiryolu'na inşaat malzemesi taşıyan katar 1905

Toros Dağlarında halen hizmet veren Varda köprüsü 1998

Adana tren istasyonu 1998

1900 lü yılların başlarında Bilecik Pekdemir köprüsü üzerinde buharlı lokomotif

Yarmuk vadisi üzerindeki 13. taş köprü 1998

Osmanlı işletme memurlarını taşıyan hususi tren 1905

Yarmuk vadisinde demir köprü ve tren 1903

Tarihi Cesim köprüsü 1998

#3

Amman -Maan hattındaki Cesim köprüsü 1903

1900 lü yılların başlarında Yarmuk nehri üzerindeki 7. köprü. Hicaz Demiryolu güzergahında bitirilen bu ilk köprünün fotoğrafı Kazım Paşa tarafından İstanbul'a gönderilmiş ve bu başarıdan dolayı, Sultan Abdülhamid II, Meissner Paşa'yı altın madalya ile ödüllendirmiştir.

Beyrut tren istasyonu 1895

Hayfa tren istasyonunda inşa edilen Sütun-i Ali 1905 // Hayfa tren istasyonunda bulunan Sütun-i Ali üzerinde Hicaz DEmiryolunu temsil eden logo 1998 Sütun-i Ali üzerindeki metin: Bismillahirrahmanirrahim, Peygamberin Halifesi ve Mü'minlerin Emiri, iki Kıt'anın Sultanı ve İki Okyanusun Hanı, Sultanlar Sultanı,Büyük Fatih Sultan Abdülmecid'in Oğlu Abdülhamid Han - Allah O'nun saltanatını korusun ve ömrünü uzun etsin - Şam'dan başlayan bir demiryolu inşaasını emretti ki böylece Muhammed Ümmeti, Allah'ın Evini ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edebilsinler. Ve yine Hayfa'dan Hamidiye Hicaz Hattı'na birleştirilmek üzere bir hattın döşenmesini emretti. Böylece Hacc farizasını yerine getirecek ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edecek her müslüman ellerini semaya açarak, Sultanın büyük hilafeti için Allah'a dua etsin, 1319 ( 1905 miladi)

Hayfa tren istasyonu ve Hattı Ali iskelesi 1905

Alman mühendis Meissner (soldan beşinci) Şam yakınlarında demiryolu yapım çalışmalarına nezaret ederken 1901

1900 lü yılların başlarında Şam istasyonunun eşya ve su deposından genel görünüşü

Günümüze kalıntıları ulaşabilen, Dahr ül Beydar Dağlarındaki Murad Han viyadüğü 1895 ( Lübnan )

Dahr ül Beydar Dağlarında dişli fren raylar sayesinde yokuş tırmanan tren 1895

Şam'dan Dera'ya giden, halen hizmette olan Hicaz Treni 1998

#4

Der'a tren istasyonu 1903

el-Muazzam tren istasyonu resmi açılış töreni 1909

Hayfa limanında, Hicaz Demiryolu için alınan lokomotiflerin gemiden indirilmesi

Tebük tren istasyonu 1909

Rayak tren istasyonu ve atölyesi 1998

1900 lü yılların başlarında altı kemerli altıncaı Yarmuk köprüsü

1900 lü yılların başlarında Hicaz DEmiryolu yapım çalışmaları

Hicaz Demiryolundaki lokomotifleri kullanacak makinistler başlarda Osmanlı Bahriyesinden temin ediliyordu. Gemiciler makinist olarak çalışmalarının yanı sıra Beyrut ve Hayfa limanlarına gelen demiryolu malzeme ve araçlarının nakliyatında çalışıyordu.

Şam-Der'a hattı üzerindeki Mahacce istasyonu ve orjinal Hicaz Treni 1998

#5

Yarmu vadisi üerindeki ondördüncü demir köprü

Cesim köprüsü girişindeki yarma

Medine tren istasyonunda Osmanlı devlet adamları, Muhafız Alayı ve halkın katılımıyla gerçekleştirilen açılış töreni 1 Eylül 1908

Halep Tren İstasyonu 1998

Hattın teknik işlerinden sorumlu Alman mühendis Meissner Paşa ( ön sıra, soldan dördüncü) beraberindeki mühendis ve bürokratlar ile Hayfa Der'a kısmında yer alan, Bi'rüsseba'ya ulaşan ilk trenin önünde çektirdikleri fotoğraf

Hicaz Demiryolu Şam istasyonu arka cephesi 1998

Osmanlıca "Hicaz Demiryolu" 1324 (190

yazan orjinal pirinç levha

İngilizler, Arabistan'daki Osmanlı askeri varlığını sona erdirmek için Hicaz Demiryolunu hedef seçmişlerdi. Bedevilerin sabotaj ve saldırıları İngiliz casus Lawrance tarafından organize edili. Böylece yardımdan yoksun kalan Osmanlı askerleri teslim olmak zorunda kaldı.

#6

I. Dünya Savaşı sonunda Medine'deki Osmanlı birliklerinin komutanı Fahreddin Paşa, destanlaşan müdaafaasının ardından bugün Topkapı sarayında bulunan kutsal emanetleri ve yaklaşık 40 bin kişilik sivil halkı başarılı bir şekilde Medine'den Hicaz Demiryolu hattı ile tahliye etti // İngiliz ajanı Lawrance'in Hicaz Demiryolunun tahrip edilmesinde rolü büyüktür.Demiryolunun tahribi sonucu bölgeye asker ve mühimmat sevk edilemeyince asillerin bölgedeki hakimiyeti kolaylaştı.

Sultan II. Abdülhamid, 1 Mayıs 1900'd çıkardığı irade ile Hicaz Demiryolu inşaatını başlatmış ve şahsi bütçesinden50.000 lira bağışlamıştı. Demiryolu inşaatı süresince, projeyi bizzat Sultan'ın kendisi takip etti. Padişahın talimatıyla inşaat aşamaları fotoğraflanarak Yıldız Sarayı'na gönderiliyordu. Fotoğrafta Yıldız Camii ve Sarayı'nın 1900'lü yılların başlarında görünüşü yer almaktadır.

Alman Maffei Lokomotif Fabrikasında Hicaz Demiryolu için yapılan 1911 model ve 3115 tipi bir lokomotif

1913 yılında Alman Krauss Fabrikasında Hicaz Demiryolu için yapılan 11 numaralı ve 2-8-0 4905/03 model lokomotif

Hicaz Demiryolu haritası

Hicaz Demiryolu madalyonu "Hamidiye Hicaz Demiryolu'na hizmet eden hamiyetmedana mahsus madalyadır"

Deve kervanları ile 40 günde aşılan Şam-Medine arası, trenle 3 güne indi. Asıl önemlisi demiryolu sayesinde hacılar Şam-Medine arasında Bedevi saldırılarından kurtuldu. // Hicaz Treni ile hacca giden ilk hacı adayları üstü açık vagonlarda seyahat ediyorlardı. Yolcuların güneş ve kurumdan korunmak için açık vagonlarda çadır kurmalarına izin veriliyordu.

#7

Hicaz Demiryolu yolculuk süresini kısalttığı gibi kervanlarla seyahata göre konfor da sunuyordu.

Şam'ın merkezinde bulunan " Hicaz Demiryolu ve Telgraf Hattı Abidesi" 1988

Suriye'nin başkenti Şam'ın Merce meydanındaki "Hicaz Demiryolu Telgraf Hattı Abidesi" Abidedeki sütun üzerinde Yıldız Camii maketi yer almaktadır.

Yakından Abide

Medine Tren İstasyonu, ek tesisleri ( inşaat halinde)

Kisve bölgesinde demiryolu yapım çalışmaları 1903

Hicaz Demiryolu Medine Tren İstasyonu 2006

Medine tren istasyonu bakım atölyesi 1998

Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camii önünde düzenlenen 1 Eylül 1908 tarihindeki açılış töreni

#8

Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camii önünde düzenlenen 1 Eylül 1908 tarihindeki açılış töreni

Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camiii 2006

Arabistan'daki Ebu Taka istasyonunun güneyinde kumlarla örtülü demiryou ve yanıbaşında uzayıp giden telgraf hattı

Hicaz Demiryolu Şam İstasyonu ( Binanın önünde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 2006 yılında açmış olduğu "Hicaz Demiryolu Sergisi" yer alıyor)

Medayin-i Salih Tren istasyonu ve bakım atölyesi 1998

Hicaz Demiryolu, I. Dünya Savaşı sonuna kadar yoğun bir şekilde askeri amaçlarla da kullanıldı. 1917'de Osmanlı askerlerini taşıyan askerler

Maan hattında demiryolu yapım çalışmaları 1903

Mediyan-i Salih istasyonu bakım atölyesi'nin içi ve orjinal Hicaz lpokomotifi 1998

el-Bedayi tren istasyonu ve su kulesi 1998

#9

Şam'ın merkezinde bulunan Hicaz Demiryolu Telgr Hattı Abidesinin kitabesi, 2006. " Emiril mü'minin Halifei Resuul-ü Rabbi'l Alemin Şevketli Mehabetli Sultan ibn Sultan Sultanu'l Gazi Abdülhamid Han-ı Sani Efendimiz Hazretlerinin Hicaz Hattı Mübarekesine temdidini emir ferman buyurdukları telgraf hattının hatıra-ı fahiresidir.

el-Samra tren istasyonu

Hicaz Demiryolu'nun 100. yılında, bu dev projeyi hayata geçiren Sultan Abdülhamit Han'ı bütün işçi ve mühendislerimizi, kıt imkanlarına rapmen bağışlarıyla katkı sağlayanları, hattın korunması ve güvenliğini sağlayan kahraman askerlerimizi hayırla yad ediyoruz...

Kaynak: Bizim Coğrafya - Hayat Coğrafya'da, Coğrafya Hayatımızda

Fatih GÜRIŞIK · 21-Kasım-2009, 10:03

Zümrüt Hanım sizeçok teşekkür ediyorum,ellerinize sağlık,resimleri ve verilen bilgileri çok beğendim ve kopyaladım,Hicaz demiryolu projesi büyük bir projeydi,Osmanlı devletininin bayındırlık ulaşım ve askeri amaçlı bir projesiydi..

21-Kasım-2009, 04:23	#1 (permalink)
zumrut_ Zümrüt Üye Üyelik tarihi: 08-Haziran-2009 Ad- Soyad: zumrut Bulunduğu yer: Yurt dışı Mesajlar: 1.249 Teşekkürleri: 1.215 762 mesajına 2.493 kere teşekkür edildi.	Birazda Nostalji.. Birazda Nostalji.. 100. YIL HİCAZ DEMİRYOLU SERGİSİ 1908-2008 Sultan II. Abdülhamit, "Hicaz DEmiryolu'na ait iradesini 2 Mayıs 1900 tarihinde yayınladı. İnşaat ise 1 Eylül 1900 tarihinde fiilien başladı. Demiryoluna 1.05 metre açıklıkta dar hatlı raylar döşendi. Böylece yapım maliyetinin diğer hatlara göre daha ucuza gelmesi ve yapımının daha kolay oalcağı düşünüldü. Hicaz Demiryolu projesi, İslam dünyasında coşkuyla karşılanırken Avrupa devlerleri tarafından ise gerçekleşmesi imkansız bir hayal olarak görüldü. Osmanlı, Hİndistan, İran ve Arap basınları tarafından yakından takip edildi. Hicaz Demiryolu'nun tahmini maliyeti 4 milyon lira oralak hesaplanmıştı. Bu rakam, 1901 yılı devlet bütçesindeki harcamaların %18'ini teşkil ediyordu. Devletin sıkıntılı bir döneminde maliyeti böylesine yüksek bir preojenin finansmanı toplanacak bağışlarla karşılanması mdüşünüldü. Sultan, Hicaz Demiryolu'na 50.000 lira bağışta bulunarak kampanyayı başlattı.Onu diğer devlet erkanı, üst seviyedeki bürokratlar, askerler ve memurlar izledi. Resmi nitelikteki yardımları halkın bağışları takip etti. Gerçekten de dünyanın dört bir tarafından gelen bağışlar, gerekli sermayenin önemli bir bölümünü sağladı.Sırf Hindistan'dan gelen bağış 40.000 liraya yakındı. Demiryolu yapımına ilk olarak Şam-Der'a arasında başlandı. !903'te Amman'a, 1904'te Maan'a ulaşıldı.Maan'dan Akabe körfezine bir şube hattı yapılarak Kızıldeniz'e çıkılmak istendi ise de ingilizlerin karşı çıkması sonucu gerçekleştirilemedi. Yolcu taşımacılığına 1 Eylül 1905 yılında başlandı.Aynı sene Mudevvera'ya ve 1 Eylül 1906 tarihinde de Medayin-i Salih'e ulaşıldı. el-Ula'ya 1907'de ve nihayet Medine'ye 31 Ağustos 1908'de varıldı. O tarihe kadar toplam 1464 km'yi bulan Hicaz Demiryolu, Sultan Abdülhamit'in tahta çıkışının 33. yıldönümü olan 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan resmi törenle bütünüyle işletmeye açıldı.Hicaz Demiryolu, I. Dünya Savaşı'na kadar yoğun bir şekilde kullanıldı. Şam'dan Amman'a her gün, Medine'ye ise haftada üç gün seferler yapılıyordu. Trenler, pazartesi,çarşamba ve cumartesi günleri sabah 7.30'da Şam'dan hareket ediyor ve 4. gün öğleden sonra saat 3'te Medine'ye ulaşıyordu.Medine'den dönüş günleri isesalı, perşembe ve pazar günleri idi. Ayrıca haftada bir Şam'dan ve Hayfa'dan yemekli ve yataklı ekspres seferi düzenleniyordu.Bu özel trenin Medine'ye varış süresi yalnızda 48 saatti.Bu seferlerin dışında Medine'ye yük ve su taşıyan programlı ve programsız tren seferleri bulunmaktaydı.Hattın Hayfa şubesinden ise, Şam'a her gün yaklaşık 12 saat süren düzenli tren seferleri yapılmaktaydı. Gerektiğinde ek seferler düzenleniyordu. Demiryolu boyunca yedi büyük bakım atölyesi bulunmaktaydı.Mesela ŞAm'ın Kadem istasyonu 43200 metrekare alan üzerine kuruldu.Bugün hala faaliyette olan bu dev atölye, bölgede ilk defa elektrik enerjisi kullanan mekan olma özelliğini de taşımaktadır. 1911 yılında demiryolu, Kadem'dem Şam'ın merkezine doğru 3 kilometre daha uzatılarak Şam'ın tam orta yerindeki modern yeni istasyon binasına kavuştu. Bu istasyon binası, bugün hala faaliyette ve Suriye'deki "Hicaz Demiryolları Genel Müdürlüğü"nün merkez binasıdır. Hicaz Demiryolu'nun inşaatı sırasında birçok köprü, istasyon, tünel, menfez,gölet, çeşme,fabrika, hstahane, dökümhane,okul, mescit,karantina,tamir atölyesi vs. yapıldı. Bazı istasyonlarda postaneler ve telgraf merkezleri kuruldu, özellikle Hicaz Telgraf hattı resmi ve sivil haberleşmede çok büyük kolaylıklar sağladı. Demiryolu dışında yapılan inşaat faaliyetlerinden bazıları şunlardır: Şam'da lkomotif, vagon tamir ve bakım atölyesi, Medine tren ve lokomotif bakım atölyesi, 2.666 adet kagir köprü ve menfez, 7 adet demir köprü, 9 adet tünel, 96 adet istasyon,7 adet gölet,Hayf, Der'a ve Maan'da fabrika,Hayfa'da iskele, ambarlar, dökümhane,boruhane, Maan'da otel ve hastahane, Tebuk'de hastahane, 37 adet su deposu. II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesine kadar "Hamidiye Hicaz Demiryolu" olarak anılan ve 18 Ocak 1909'dan itibaren de sadece " Hicaz Demiryolu" olarak bilinen hat, yapılan şube hatları ile beraber 1918'de 1.900 km'yi aşmıştır. 1910'da trenlerle taşınan sivil yolcu sayısı 169.448, 1913'te 232.563 olarak gerçekleşti. 1908'den 1913'e kadar toplam 968.000 sivil yolcu taşndı.Senede ortalama 16.000 hacı Hicaz Demiryolu'nu kullanmaktaydı. Yapılan hesaplara göre İstanbul'dan Mekke'ye demiryolu ile ulaşım 120 saatte gerçekleşebilecekti.2 lira olan Şam-Medine arası hac yolculğu yaklaşık 72 saatte gerçekleşiyordu.Demiryolu, sebze, meyve, tuz, pirinçimeşrubat,tütüniunikömür gibi ticari eşya ile hayvan nakliyatı için de önemli bir ulaşım vasıtasıydı.1910'da yaklaşık 66 bin ton, 1913'te 112 bin ton ticari eşya nakledildi.Aynı yıllarda taşınan hayvan sayısı ise 1910'da 2788 ve 1913'de 6477 olarak gerçekleşti. 1910 yılında 367.890 lira gelir, 71.167 lira kar, 1913 yılında ise 329.647 lira gelir, 78.619 lira kar elde edildi. Medine Komutanı Fahrettin Paşa'nın, Mondros Mütarkesi'nin 16. maddesi gereğince 7 Ocak 1919'da imzaladığı Şartname gereği Medine'yi teslim ve tahliye etmesi ile birlikte Hicaz Demiryolu üzerindeki Osmanlı hakimiyeti de sona erdi. Medine'de bulunan Kukaddes Emanetler ile binlerce sivil halkın kurtarılması Hicaz Demiryolu sayesinde oldu. Hicaz Demiryolu'nun 100. yılında, bu dev projeyi hayata geçiren Sultan Abdülhamit Han'ı bütün işçi ve mühendislerimizi, kıt imkanlarına rapmen bağışlarıyla katkı sağlayanları, hattın korunması ve güvenliğini sağlayan kahraman askerlerimizi hayırla yad ediyoruz... Zerka-Amman arasında demiryolu yapım çalışmaları 1903 Kudüs Tren istasyon açılış töreni Amman tren istasyonu 1906 // Midevvere tren istasyonu 1906 Hayfa tren istasyonu. Hicaz Demiryolu gelene kadar küçük bir kasaba olan Hayfa, bu sayede bölgenin önemli bir ticaret ve ulaşım merkezi haline geldi Eskişehir Tren istasyonu 1897 Konya tren istasyonu 1897 Hayfa tren istasyonunun dua ile açılış töreni 1905 #2 1900 lü yılların başında Kudüs-Yafa hattı üzerinde bulunan Day'ra Şah geçidi 1 Eylül 1908'de resmen faaliyete gçen Hicaz Demiryolu, bu zor coğrafyada on yıl kadar hizmet verdi. Medine'ye ulaşan son tren 26 Mart 1918'de Şam'dan kalkan posta treniydi. Medine'den kuzeye sevk edilen son tren ise Tebuk'ten yukarı geçemedi. Hicaz Demiryolu'na inşaat malzemesi taşıyan katar 1905 Toros Dağlarında halen hizmet veren Varda köprüsü 1998 Adana tren istasyonu 1998 1900 lü yılların başlarında Bilecik Pekdemir köprüsü üzerinde buharlı lokomotif Yarmuk vadisi üzerindeki 13. taş köprü 1998 Osmanlı işletme memurlarını taşıyan hususi tren 1905 Yarmuk vadisinde demir köprü ve tren 1903 Tarihi Cesim köprüsü 1998 #3 Amman -Maan hattındaki Cesim köprüsü 1903 1900 lü yılların başlarında Yarmuk nehri üzerindeki 7. köprü. Hicaz Demiryolu güzergahında bitirilen bu ilk köprünün fotoğrafı Kazım Paşa tarafından İstanbul'a gönderilmiş ve bu başarıdan dolayı, Sultan Abdülhamid II, Meissner Paşa'yı altın madalya ile ödüllendirmiştir. Beyrut tren istasyonu 1895 Hayfa tren istasyonunda inşa edilen Sütun-i Ali 1905 // Hayfa tren istasyonunda bulunan Sütun-i Ali üzerinde Hicaz DEmiryolunu temsil eden logo 1998 Sütun-i Ali üzerindeki metin: Bismillahirrahmanirrahim, Peygamberin Halifesi ve Mü'minlerin Emiri, iki Kıt'anın Sultanı ve İki Okyanusun Hanı, Sultanlar Sultanı,Büyük Fatih Sultan Abdülmecid'in Oğlu Abdülhamid Han - Allah O'nun saltanatını korusun ve ömrünü uzun etsin - Şam'dan başlayan bir demiryolu inşaasını emretti ki böylece Muhammed Ümmeti, Allah'ın Evini ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edebilsinler. Ve yine Hayfa'dan Hamidiye Hicaz Hattı'na birleştirilmek üzere bir hattın döşenmesini emretti. Böylece Hacc farizasını yerine getirecek ve Ravza-i Mutahhara'yı ziyaret edecek her müslüman ellerini semaya açarak, Sultanın büyük hilafeti için Allah'a dua etsin, 1319 ( 1905 miladi) Hayfa tren istasyonu ve Hattı Ali iskelesi 1905 Alman mühendis Meissner (soldan beşinci) Şam yakınlarında demiryolu yapım çalışmalarına nezaret ederken 1901 1900 lü yılların başlarında Şam istasyonunun eşya ve su deposından genel görünüşü Günümüze kalıntıları ulaşabilen, Dahr ül Beydar Dağlarındaki Murad Han viyadüğü 1895 ( Lübnan ) Dahr ül Beydar Dağlarında dişli fren raylar sayesinde yokuş tırmanan tren 1895 Şam'dan Dera'ya giden, halen hizmette olan Hicaz Treni 1998 #4 Der'a tren istasyonu 1903 el-Muazzam tren istasyonu resmi açılış töreni 1909 Hayfa limanında, Hicaz Demiryolu için alınan lokomotiflerin gemiden indirilmesi Tebük tren istasyonu 1909 Rayak tren istasyonu ve atölyesi 1998 1900 lü yılların başlarında altı kemerli altıncaı Yarmuk köprüsü 1900 lü yılların başlarında Hicaz DEmiryolu yapım çalışmaları Hicaz Demiryolundaki lokomotifleri kullanacak makinistler başlarda Osmanlı Bahriyesinden temin ediliyordu. Gemiciler makinist olarak çalışmalarının yanı sıra Beyrut ve Hayfa limanlarına gelen demiryolu malzeme ve araçlarının nakliyatında çalışıyordu. Şam-Der'a hattı üzerindeki Mahacce istasyonu ve orjinal Hicaz Treni 1998 #5 Yarmu vadisi üerindeki ondördüncü demir köprü Cesim köprüsü girişindeki yarma Medine tren istasyonunda Osmanlı devlet adamları, Muhafız Alayı ve halkın katılımıyla gerçekleştirilen açılış töreni 1 Eylül 1908 Halep Tren İstasyonu 1998 Hattın teknik işlerinden sorumlu Alman mühendis Meissner Paşa ( ön sıra, soldan dördüncü) beraberindeki mühendis ve bürokratlar ile Hayfa Der'a kısmında yer alan, Bi'rüsseba'ya ulaşan ilk trenin önünde çektirdikleri fotoğraf Hicaz Demiryolu Şam istasyonu arka cephesi 1998 Osmanlıca "Hicaz Demiryolu" 1324 (190 yazan orjinal pirinç levha İngilizler, Arabistan'daki Osmanlı askeri varlığını sona erdirmek için Hicaz Demiryolunu hedef seçmişlerdi. Bedevilerin sabotaj ve saldırıları İngiliz casus Lawrance tarafından organize edili. Böylece yardımdan yoksun kalan Osmanlı askerleri teslim olmak zorunda kaldı. #6 I. Dünya Savaşı sonunda Medine'deki Osmanlı birliklerinin komutanı Fahreddin Paşa, destanlaşan müdaafaasının ardından bugün Topkapı sarayında bulunan kutsal emanetleri ve yaklaşık 40 bin kişilik sivil halkı başarılı bir şekilde Medine'den Hicaz Demiryolu hattı ile tahliye etti // İngiliz ajanı Lawrance'in Hicaz Demiryolunun tahrip edilmesinde rolü büyüktür.Demiryolunun tahribi sonucu bölgeye asker ve mühimmat sevk edilemeyince asillerin bölgedeki hakimiyeti kolaylaştı. Sultan II. Abdülhamid, 1 Mayıs 1900'd çıkardığı irade ile Hicaz Demiryolu inşaatını başlatmış ve şahsi bütçesinden50.000 lira bağışlamıştı. Demiryolu inşaatı süresince, projeyi bizzat Sultan'ın kendisi takip etti. Padişahın talimatıyla inşaat aşamaları fotoğraflanarak Yıldız Sarayı'na gönderiliyordu. Fotoğrafta Yıldız Camii ve Sarayı'nın 1900'lü yılların başlarında görünüşü yer almaktadır. Alman Maffei Lokomotif Fabrikasında Hicaz Demiryolu için yapılan 1911 model ve 3115 tipi bir lokomotif 1913 yılında Alman Krauss Fabrikasında Hicaz Demiryolu için yapılan 11 numaralı ve 2-8-0 4905/03 model lokomotif Hicaz Demiryolu haritası Hicaz Demiryolu madalyonu "Hamidiye Hicaz Demiryolu'na hizmet eden hamiyetmedana mahsus madalyadır" Deve kervanları ile 40 günde aşılan Şam-Medine arası, trenle 3 güne indi. Asıl önemlisi demiryolu sayesinde hacılar Şam-Medine arasında Bedevi saldırılarından kurtuldu. // Hicaz Treni ile hacca giden ilk hacı adayları üstü açık vagonlarda seyahat ediyorlardı. Yolcuların güneş ve kurumdan korunmak için açık vagonlarda çadır kurmalarına izin veriliyordu. #7 Hicaz Demiryolu yolculuk süresini kısalttığı gibi kervanlarla seyahata göre konfor da sunuyordu. Şam'ın merkezinde bulunan " Hicaz Demiryolu ve Telgraf Hattı Abidesi" 1988 Suriye'nin başkenti Şam'ın Merce meydanındaki "Hicaz Demiryolu Telgraf Hattı Abidesi" Abidedeki sütun üzerinde Yıldız Camii maketi yer almaktadır. Yakından Abide Medine Tren İstasyonu, ek tesisleri ( inşaat halinde) Kisve bölgesinde demiryolu yapım çalışmaları 1903 Hicaz Demiryolu Medine Tren İstasyonu 2006 Medine tren istasyonu bakım atölyesi 1998 Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camii önünde düzenlenen 1 Eylül 1908 tarihindeki açılış töreni #8 Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camii önünde düzenlenen 1 Eylül 1908 tarihindeki açılış töreni Medine tren istasyonu ve Hamidiye Camiii 2006 Arabistan'daki Ebu Taka istasyonunun güneyinde kumlarla örtülü demiryou ve yanıbaşında uzayıp giden telgraf hattı Hicaz Demiryolu Şam İstasyonu ( Binanın önünde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin 2006 yılında açmış olduğu "Hicaz Demiryolu Sergisi" yer alıyor) Medayin-i Salih Tren istasyonu ve bakım atölyesi 1998 Hicaz Demiryolu, I. Dünya Savaşı sonuna kadar yoğun bir şekilde askeri amaçlarla da kullanıldı. 1917'de Osmanlı askerlerini taşıyan askerler Maan hattında demiryolu yapım çalışmaları 1903 Mediyan-i Salih istasyonu bakım atölyesi'nin içi ve orjinal Hicaz lpokomotifi 1998 el-Bedayi tren istasyonu ve su kulesi 1998 #9 Şam'ın merkezinde bulunan Hicaz Demiryolu Telgr Hattı Abidesinin kitabesi, 2006. " Emiril mü'minin Halifei Resuul-ü Rabbi'l Alemin Şevketli Mehabetli Sultan ibn Sultan Sultanu'l Gazi Abdülhamid Han-ı Sani Efendimiz Hazretlerinin Hicaz Hattı Mübarekesine temdidini emir ferman buyurdukları telgraf hattının hatıra-ı fahiresidir. el-Samra tren istasyonu Hicaz Demiryolu'nun 100. yılında, bu dev projeyi hayata geçiren Sultan Abdülhamit Han'ı bütün işçi ve mühendislerimizi, kıt imkanlarına rapmen bağışlarıyla katkı sağlayanları, hattın korunması ve güvenliğini sağlayan kahraman askerlerimizi hayırla yad ediyoruz... Kaynak: Bizim Coğrafya - Hayat Coğrafya'da, Coğrafya Hayatımızda

21-Kasım-2009, 10:03	#2 (permalink)
Fatih GÜRIŞIK Özel Üye Üyelik tarihi: 04-Haziran-2009 Bulunduğu yer: Kayseri Yaş: 43 Mesajlar: 983 Teşekkürleri: 856 476 mesajına 1.541 kere teşekkür edildi.	Zümrüt Hanım sizeçok teşekkür ediyorum,ellerinize sağlık,resimleri ve verilen bilgileri çok beğendim ve kopyaladım,Hicaz demiryolu projesi büyük bir projeydi,Osmanlı devletininin bayındırlık ulaşım ve askeri amaçlı bir projesiydi..

Konuyu Toplam 1 Üye okuyor. (0 Kayıtlı üye ve 1 Misafir)

GENEL TOPİK

Birazda Nostalji..