GENEL TOPİK

zumrut_

Yazan Commod
Zaman kapsülleri ömrü kısa insanoğlunun ölümsüzlük merakından doğmuş denilebilir. Bu güne imzasını atmayı başaran insanoğlunun ömrünün yetemeyeceği uzak, çok uzak zamanlara imza atma isteğidir. Aynı zamanda geçmişle ilgili her zaman merak içinde olan insanın gelecekte bu merakı yaşayacak insanlara daha kalıcı ve net bir bilgi verebilmek maksadıyla da yapılmıştır.
Zaman kapsülleri günümüze, yakın geçmişimize, çevremize, yaşam tarzımıza, diğer canlılara hatta aklınıza gelebilecek geleceğe bırakmak istediğiniz her türlü bilgi, belgeyi içeren ve onları çok uzun zaman muhafaza edebilecek yapıya sahip zamanın yıpratıcı etkisine karşı koyabilecek kutular, zaman bavullarıdır.
İşte 10 ilginç zaman kapsülü
Çeviride katkılarından dolayı MERCILESS’e teşekkürler…

10 BURBANK ZAMAN KAPSÜLÜ
Diğer zaman kapsülleriyle karşılaştırıldığında çok küçük bir kapsül. 1959 yılında hazırlanmış bu gümüş kaplama kapsül 50 yıl sonra açılmak üzere kapatılmış. İçerisinde eski gazetelerden kırpma o güne ait fotoğraflar, 35 mm bir film bulundurmaktadır. Üzerine köprü inşa edilen Burbank zaman kapsülü gömüldüğü köprü plakasınının altından çıkartıldı ve açıldı.
İşte BURBANK ZAMAN KAPSÜLÜ içinden çıkanlar
9 YAHOO ZAMAN KAPSÜLÜ


2006 yılında kapatılan bu kapsül türünün en önemli örneğini temsil ediyor. Bilgilerin dijital ortamda saklandığı kapsül bilgi saklama yöntemi açısından bir ilk.
Yahoo ziyaretçilerinin katılımıyla hazırlanan kapsülde 2006 yılında dünya insanının neler hissettiğiyle ilgili bir takım bilgileri barındırıyor. 170.857 katılımcının Yahoo’nun 25.nci doğum yılında yani 2020 yılında açılmak üzere kayıt bıraktığı kapsülde katılım gösterenlerin çoğu 20-29 yaş arasında.
8 GENERAL DYNAMICS ZAMAN KAPSÜLÜ

San Diego California General Dynamics Astronautics tesisinin beşinci yıldönümü dolayısıyla 1963 yılında yapıldı ve kapatıldı. 100 yıl sonra 2063 yılında açılacak. Kapsülün içinde 2063 isimli bir kitapçık bulunuyor. Sadece 200 adet basılan bu kitapçıkta 100 yıl sonrasındaki dünya ile ilgili bilim adamlarının ve dönemin aydınlarının öngörüleri bulunuyor.
1990’ların sonunda ne yazık ki tesis yıkılmış ve zaman kapsülü parçalanmıştı. Neyse ki 2063 isimli kitapçığın bir kaç kopyası var ki üzüntümüz bir nebze olsun hafifliyor.
İşte burada o kitapçık

7 PARİS OPERA BİNASI ZAMAN KAPSÜLÜ
1907′nin noel gecesinde bir grup adam Paris Opera binasının altında 24 tane kayıt plağı içeren iki adet demir muhafazayı ambalajlamak için toplanmışlardı. Her biri mühürlenip kilitlenip ayrı depolarda saklanan muhafazaların içinde “Bu insanoğluna bundan 100 yıl sonrasında konuşma makinelerimizin, seslerimizin ve zamanımızın şarkıcılarının seslerini öğretecek.” şeklinde notlar düşülmüş, 1912 yılında ise iki adet küp daha eklenerek el yapımı gramofon ve kullanım kılavuzu eklenmiştir. Proje Uluslararası Gramofon Şirketi EMI’nin başkanı ve kurucusu Alfred Clark’ın fikriydi. 1989 yılında havalandırma takılırken, 1912′de koyulan küplerden birinin kırıldığı ve gramofonun kayıp olduğu tespit edildi. Arşivin geri kalanı ise acilen Paris’teki Fransa Ulusal Kütüphanesi’ne nakledildi. 2007′nin sonunda arşivler açıldı. Kayıp olanlar dışındaki plaklar hasar görmemişti. Plaklara fiziksel temastan kaçınmak için kullanılmadan muhafaza edilmesine karar verildi. Plaklar kopyalanıp dijital ortama aktarıldı.
İlginç yanı bazı kişiler bu kayıtlardan hiç etkilenmedi. Paris’li Opera sanatçısı François Le Roux eski tekniklerin modern kulaklar için kulak tırmalayıcı olduğunu söyledi. Bugün şarkı yarışması olsa çoğunun çeyrek finale bile kalamayacağını da ekledi. Paris Opera binasındaki kayıtlar geçen yılın sonunda halka açıldı, isterseniz dinleyip kendiniz kararını verin. BURADAN

6 SEWARD, NEBRASKA ZAMAN KAPSÜLÜ
Seward, Nebraska’da gömülü zaman kapsülü dünyanın en büyük zaman kapsülü olduğu iddia edilen ve Harold Keith Davisson adında yerel ünlü bir dükkan sahibinin çalışmasıdır. Davisson gelecekte yaşamın nasıl olduğunu pek düşünmüyordu fakat uzak gelecekte torunlarına hayatın 1975′teki halini göstermeyi istiyordu. Ayrıca kapsülünün dünyadaki en büyük kapsül olmasını istemişti. 1975 yılında 45 tonluk kasa mobilya ve ev aletleri dükkanının önüne gömülerek mühürlendi. Kızının dediğine göre zaman kapsülünün içinde bir çift bikini, erkek takım elbisesi, yepyeni bir Chevrolet Vega (o zamanın en ucuz arabası) gibi çeşitli yerlerden toplanan 5000′e yakın materyal vardı. Kapsül 2025 yılında açılacak.
İlginç tarafı: Davisson 1983 yılında daha büyük bir kapsül yaparak en büyük kapsül rekorunun kendisinde olmasından emin olmak istedi. İkinci kapsülün içinde 1975 model Datsun veya Toyota (kimse tam olarak hatırlamıyor) otomobil koyarak o toplumun 10 yılda ne tür arabalara bindiğini göstermek istedi. Davisson 1999 yılında 91 yaşında vefat etti.
5 YÜZYILLIK HELYUM ZAMAN KAPSÜLÜ

1968′de Teksas Amarillo’da dört zaman kapsülü, helyumun bulunmasının yüzüncü yıldönümü anısına mühürlendi. 1927′de devlet helyum açısından zengin Cliffside Madenini açtığından beri Amarillo helyum aktivitelerinin merkezi olmuştur. Zaman kapsülleri 1968′deki yaşamı gelecekteki nesillere anlatmak için kitaplar, dökümanlar ve çeşitli materyallerle doldurulmuştur. Kolonların kapakları helyumlu atmosferde kaynaklanmıştır. 25,50,100 ve 1000 yıllık periyodlarda bir açılacak bu kapaklardan ilki 1993 yılında açılmıştır ve insanğlunun doğal kaynaklara ne kadar bağımlı olduğuna işaret etmektedir. 50 yıllık kapsül ise endüstri ve onun doğal kaynaklara ihtiyacını sembolize etmektedir.
100 yıllık kapsül bilimi ve doğal kaynakları temsil eder. 1000 yıllık kapsül ise tarihin korunmasında insanoğlunun çabalarını temsil eder.
İlginç tarafı: 1000 yılık kapsüldekilerin arasında %4 faizli 2968 yılına kadar vadeli Oklahoma Bankası’nda açılmış 10 $’lık bir hesap cüzdanı da her almaktadır. 1000 yıllık sütun açıldığında bu hesabın değeri 1 katrilyon $ olacaktır.

4 1970 SERGİ KAPSÜLÜ
1968 yılında iki Japon firması Panasonic ve Mainichi Gazetesi, 1970′teki Japon Dünyası Sergisi projesinde yer alan zaman kapsülü projesinin sorumluluğunu aldılar. Her detayı içeren iki kapsül Osaka kalesinin bitişiğine gömüldü. Alttaki kapsül 5000 yıl dayanacak. Üsteeki kontrol kapsülü ise 2000 yılında açılarak içeriğinin durumuna bakılacak. Laboratuar testlerinden sonra her 100 yılda bir tekrar açılıp yeni saklama teknikleri bulununca uygulanmak üzere yeniden gömülecek. 1970 yılındaki yaşamı yansıtmak için bilim adamları, mühendisler ve tarihçiler tarafından seçilen 2090 parça nesne bu kapsüllere yerleştirilmiş. Diğer nesnelere örnek ise ipek prezervatif, takma dişler, gözlükler, reçineyle kaplanmış böcekler, origami kitabı, kelepçeler ve sahte para.
İlginç tarafı: Japon ilkokul öğrencileri arasında düzenlenen bir yarışmada 5000 yıl sonraki insanlara mektuplar yazılmış. Kazanan Tokyo’dan katılan dördüncü sınıf bir öğrenci şöyle diyor: “Nasılsınız 5000 yıl sonraki insanlar? Keşke ben de sizin çağınızda yaşayabilseydim ama şimdi de gayet mutluyum. İyi birer anne babam var ve arada sırada kavga ettiğim bir de ablam. Yeni çağ gelene kadar elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız. 5000 yıl gelecektekiler hoşçakalın.”
3 WESTİNGHOUSE ZAMAN KAPSÜLLERİ
Westinghouse zaman kapsülleri, Westinghouse Elektrik şirketi tarafından hazırlanmıştır. Birincisi 1939 yılında New York Dünya fuarı için ikincisi 1964 New York Fuarı için yapılmıştır. Her ikisi de Flushing Meadows Park’ın yaklaşık 15 metre altına gömülmüşlerdir. Kapsüller sertleştirilmiş bakır ve gümüşten yapılmış Cupaloy denen bir alaşımdan imal edilmiştir. İki kapsül de ilk kapsülün mühürlendiği tarihten 5000 yıl sonra yani 6939 yılında açılacak. 1939′daki kapsülün ana içerikleri genel kullanım malzemeleri, tekstil malzemeleri, çeşitli malzemeler, mikrofilme alınmış makaleler ve haberlerdi. 1965 kapsülünde de genel kullanım malzemeleri, atomik enerji, bilimsel gelişmeler, uzay vb beş ana içerikten oluşuyordu.
İlginç tarafı: 1939′daki kapsül Albert Einstein’in şu mesajını içerir: Zamanımız hayatımızı kolaylaştıran kaşif beyinler açısından zengin. Güç sayesinde denizleri aşıyor, ayrıca gücü insanoğlunu yoran kas gücü yerine kullanıyoruz. Uçmayı öğrendik ve dünyanın öteki ucuna elektrik dalgaları sayesinde kolayca mesajlar ve haberlerimizi göderebiliyoruz. Ancak ticari malların üretimi ve dağıtımı tamamen düzensiz olması herkesi ekonominin çarklarında yok olma korkusuna gark edip herşeyi istemelerinden dolayı acılar çekmektedirler. Buna ek olarak farklı ülkelerde yaşayan insanlar düzensiz aralıklarla birbirini öldürmelerinden dolayı gelecek hakkında korku içinde yaşama fikri hakimdir. Bu, toplum için değerli şeyler üreten zeki insanların diğerlerinden daha az olması gerçeğini ortaya koyar. Gelecek nesilin bu mesajı haklı gurur duyguları içinde okuyacağına inanıyorum.
2 KEO UYDUSU
KEO 2010 veya 2011 yılında fırlatılması planlanan bir zaman uydusunun ismidir. Daha önce uzaya dünyanın varlığını gösteren sayısız araç gönderilmiştir fakat KEO uydusunun farkı 50.000 yıl sonra dünyaya geri dönecek olmasıdır. KEO projesi 1994 yılında Fransız sanatçı-bilim adamı Jean-Marc Philippe tarafından tasarlanmıştır. Bu iddialı proje gerçekleşecek olursa elmas bir kapsül içine rastgele bir insan kanı damlası, hava örnekleri, deniz suyu ve dünya ve insan DNA’sı örnekleri koyulacaktır. Uydu ayrıca astronomik bir saat, bütün kültürlerden insan fotoğrafları ve şu anki insan bilgilerini içeren bir ansiklopedi taşıyacaktır.
İlginç tarafı: Uydunun isminin günümüzde en çok kullanılan dillerde en fazla kullanılan harfler olan K, E, ve O harflerini içermektedir. Ayrıca her insan gelecekteki dünya sakinlerine mesaj yazmaya davet edilmiştir. Son teslim tarihi 31 Aralık 2009′dur. Mesaj yazmak için BURADAN.
1 UYGARLIK ODASI

Bu oda 1 numara çünkü Uygarlık Odası ilk zaman kapsülü olarak kabul edilir. Westinghouse kapsülleri 1940 yılında bu odadan esinlenmişlerdir. 1940 yılında Phobe Hearst Hall ve Georgia Oglethorpe Üniversitesi’nin bodrumunun paslanmaz çelikten kapıları mühürlendi. Kapının arkasındaki 20×10 inçlik su geçirmez duvarlar 1937′den 1940′a kadarki -bir zamanlar modern çağ olan- kadın ve erkek eşyalarını içerir. Bu fikir 1936′da üniversitenin eski rektörü Dr. Thornwell Jabocs tarafından düşünülmüş. Jacobs eski uygarlık tarihi öğretirken o zamanlara ait medeniyetlerden geriye çok az bilgi kalmasından şikayetçiymiş. Bu odadakilerin medeniyetimizi tanımak isteyenlere gelecekte kesin bilgiler vereceğini düşünmüş. Çünkü şimdiye kadarki bilinen kayda alınmış ilk tarih M.Ö.4241 yılına ait. Yani o dönemden 6177 yıl öncesine. Jacobs da kuruluşundan 6177 yıl sonra yani 8113 yılında odasının tekrar açılması istemiş.
İlginç tarafı: Odadaki hassas malzemeler cam astarlı çelik muhafazalara saklanmıştır. Mühürlenmeden önce bütün hava boşaltılıp yerine paslanmayı önlemek için nitrojen pompalanmıştır. Odadaki malzemeleri BURADAN görebilirsiniz…
BONUS: TULSA OKLAHAMA ZAMAN KAPSÜLÜ
Bunu dahil etmeden bir zaman kapsülü listesi yaptım diyemezsiniz. 1957′de büyük beton bir muhafaza Tulsa Eyalet Mahkemesi’nde mühürlenerek 2007 yılında Oklahoma’nın eyalet oluşunu yüzüncü yıl kutlamalarında açılmak üzere kapatıldı. Olayın organizatörleri “Amerikan endüstrisinin 50 yıl sonrasına kadar dayanacak becerisinin timsali”yepyeni bir Plymouth Belvedere’yi gömmenin gerçekten güzel bir fikir olduğunu düşündüler. Arabayla birlikte gömülen malzemeler arasında, kurşunlu benzin, değiştirilmek üzere yağ ve bir kasa Schlitz birası bulunuyordu. Otomobil 2007 yılında şehrin tam nüfusunu en yakın tahminle bilene ödül olarak verilecekti. Eğer tahminci hayatta olmaz ise varisleri 100$ ödeyerek ödülü alabileceklerdi. Tahminler bir mikrofilme koyulup çelik bir kapsüle mühürlendi. Ne yazık ki kapsül açıldığında sızıntıdan dolayı hasara uğramıştı. Araba da yaklaşık 1.5 metre suya gömülmüş ve tamamen paslanmıştı. Arabanın resimlerine BURADAN bakabilirsiniz
İlginç tarafı: 2007′deki nüfusu en yakın tahminle bilip 1957 Plymouth’u kazanan kişi Raymond E. Humbertson’du. 384,743 kişi olarak yaptığı tahmini 2,286 kişi farkla tam sonuca yaklaşmıştı, 2007 yılında Tulsa’nın nüfusu 382,457 idi. Ne yazık ki Humbertson 1979′da vefat etti ve eşi de 1988′de vefat etti. En yakın akrabaları olan büyük ablaları birincilik ödülünü aldılar. Arabanın 50 yıl önce hazırlanışını BURADAN izleyebilirsiniz
Ayrıca arabanın tamiratı ile ilgili planlar olduğundan bahsetmek isterim. Yenileme için bir web sitesi (For great rust removal Safest Rust Remover) kurulmuş ancak uzun zamandır bir güncelleme olmamıştır. Restorasyon işlemini yapan firmayla temas kurma girişimleri başarısız olmuştur.