GENEL TOPİK

zumrut_

Dünyanın en köklü bilim topluluğu olarak kabul edilen İngiliz Royal Society tarafından hazırlanan bir rapor, bilimsel yayınlar alanında küresel alandaki dengelerin hızla değiştiğini ortaya koydu. Bilimsel araştırma alanında, Türkiye ve İran gelişmekte olan ülkeler arasında en hızlı atılımlardan birini gösterirken, Çin’in de yakın zamanda ABD’yi geride bırakabileceği belirtildi.


Dünya gündeminin nabzı Planet'te atıyor


Rapor, gelişmekte olan ekonomilerin, bilimin geleneksel süper güçleri için oluşturduğu tehdidi gözler önüne sererken, güçlü bilimsel temeli olmadığı kabul edilen İran, Tunus ve Türkiye gibi ülkelerin bilim alanında ilerleme kaydettiğine işaret etti.

Dün yayımlanan rapora göre, 2002-2007 yılları arasında, küresel alanda Ar-Ge harcamaları 790 milyar dolardan 1 trilyon 145 milyar dolara yükseldi. Araştırmacı sayısı ise 5.7 milyondan 7.1 milyona çıktı.

Oxford Üniversitesi Enerji Araştırmaları Direktörü ve Royal Society üyesi Chris Smith, küresel alanda bilimsel araştırmalara yapılan harcamanın, GSYİH çizgisinde yaklaşık yüzde 45 arttığını, gelişmekte olan ülkelerde ise bu rakamın yüzde 100’ün üzerinde olduğunu belirtti. Aynı dönemde, bilimsel yayımlar yüzde 25 artış gösterdi.

TÜRKİYE VE İRAN YARIŞIYOR
Smith, bilimsel araştırmalarını artıran ülkelere verilebilecek örneklerden en iyisinin Türkiye olduğunu, İran’ın ise bilimsel araştırma yayımcılığı en hızlı artan ülke olduğunu belirtti.

Türkiye'nin, 1995 ile 2007 yılları arasındaki Ar-Ge harcamaları altı katına çıktı. Royal Society’nin raporuna göre, Türkiye’deki araştırmacı sayısı da aynı dönemde yüzde 43 arttı. 2008 yılında yayımlanan bilimsel araştırmaların sayısı ise 1996’ya göre dört kat artış gösterdi.

1996 yılında sadece 736 araştırmacının bulunduğu İran’da, bu rakam 2008’de 13 bin 238’e yükseldi. İran hükümeti, Ar-Ge’ye ayrılan bütçenin, 2030 itibariyle GSYİH’nın yüzde 4’ü olacağı sözü verdi. 2006 yılında, İran’ın bilimsel araştırmalara ayırdığı kaynak GSYİH’nin sadece yüzde 0.59’uydu.

1999 yılında bilimsel araştırmalara bütçesinden hiç pay ayırmayan Tunus'un ise bugün GSYİH’sının yüzde 0.7’sini bilime aktardığı belirtildi.

ÇİN ABD’Yİ GERİDE BIRAKACAK
Çin, dünya genelinde İngilizce yayımlanan bilimsel araştırmalar kapsamında, ABD’nin ardından ikinciliğe yükseldi ve İngiltere’yi üçüncülüğe itti. İngiltere’yi Almanya, Japonya, Fransa ve Kanada takip ediyor.

Farklı ülkelerin bilimsel yayımlarını karşılaştırmak için, Royal Society, 1993-2003 ve 2004-2008 yılları arasında farklı dönemdeki yayımlara ait bilgi topladı. ABD, her iki dönemde de, bilim dünyasını fethetti ancak yayımları yüzde 26’dan yüzde 21’e geriledi. Çin’in bilimsel yayımları ise yüzde 4.4’ten yüzde 10.2’ye çıktı.

Royal Society, 2011’den sonra mevcut tablonun “çok değişeceğini” ve Çin’in, 2020’den önce ABD’yi de geride bırakmasının beklendiğini belirtti. Smith, bu beklentinin 2013 kadar erken yaşanabileceğini söyledi.

Öte yandan, Brezilya, Hindistan ve Güney Kore, gelecek 10 yıl içinde Fransa ve Japonya’yı geride bırakacak bir ilerleme gösteriyor.

KALİTE FARKI
Yayımlanan araştırmaların kalitesini belirlemek için, Royal Society, yayımlanan belgeler hakkında sonraki yıllarda diğer bilim insanları tarafından alıntı yapılıp yapılmadığını da araştırdı. 1999-2003 ve 2004-2008 yılları için ABD için bu oran sırasıyla yüzde 36 ve yüzde 30 olarak tespit edildi. Ancak Çin için aynı oran yüzde 0 ile yüzde 4 arasında değişti.

Çin’de, mühendislik alanında artış yaşanırken, Brezilya’da biyo-enerji ve tarım ön plana çıkmaya başladı. Smith, araştırma tabanını geliştiren Çin’in, nanoteknoloji gibi alanlarda birinci sıraya çıkabileceğini söyledi. Smith, Çin’in bu alanda yatırım yaptığını ve dünyanın dört bir yanından bilim insanı getirttiğine değindi.

*Bu yazı, "China poised to overhaul US as biggest publisher of scientific papers" başlıklı makaleden derlenmiştir.

__________________



Yalan dünya deriz ama yalan olan dünya değil insanlardır. Doğada, insanların ağzından çıkanlar hariç, her şey gerçektir. Yalancı çiçek, sahtekâr kuş, üçkâğıtçı balık yoktur

(Metin Münir)